Olej słonecznikowy: idealny do smażenia

Słonecznik należy do rodziny roślin astrowatych. Jego kwiaty kierują się w stronę światła słonecznego. 3000 - 4000 lat temu Indianie w Ameryce Północnej odkryli słonecznik jako roślinę użytkową. Wykorzystywali ziarna do pozyskiwania oleju słonecznikowego i produkcji płaskich chlebków. Po przekwitnięciu każdy kwiat słonecznika ma nawet 2000 ziaren. Olej słonecznikowy w dużej części składa się z kwasów tłuszczowych.

Zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych wynosi około 8 procent, jednonienasyconych kwasów tłuszczowych około 27 procent, a wielonienasyconych kwasów tłuszczowych około 65 procent. Rafinowany olej słonecznikowy można ogrzewać do 213 stopni Celsjusza, nierafinowany do 107 stopni Celsjusza. Tłoczony na zimno olej słonecznikowy ma jasnożółty kolor, a rafinowany - kolor czerwonożółty. 

Pierwotnie słonecznik pochodzi z Meksyku. Prawdopodobnie Hiszpanie sprowadzili słonecznik do Europy na początku XVI wieku. W roku 1839 słonecznik zaczęto po raz pierwszy uprawiać w Ukrainie w celu pozyskania oleju. Z czasem uprawa rozpowszechniła się również w Rosji. Wówczas olej słonecznikowy nazywany był w Rosji również „postnym olejem”, ponieważ w czasie religijnego postu zastępował olej zwierzęcy. Dziś słonecznik uprawia się we Francji, Europie Południowej i Rosji w celu pozyskiwania oleju.

Olej słonecznikowy jest stabilny termicznie i wykorzystuje się go do smażenia. Olej ten ma ponadto bardzo bogate zastosowanie. Można go na przykład wykorzystywać przy pieczeniu tak jak inne tłuszcze, zastępując nim na przykład masło. Tłoczony na zimno olej słonecznikowy jest wartościowym produktem stanowiącym bazę do sosów sałatkowych, dipów, marynat, majonezu i margaryny.

Olej ten jest łagodny i neutralny w smaku, dzięki czemu nadaje się również do zastosowania w żywności dla niemowląt. Olej słonecznikowy jest też łatwy w przechowywaniu. Przechowywany w temperaturze do 20 stopni Celsjusza, w suchym i ciemnym miejscu, może wytrzymać co najmniej 12 miesięcy po wyprodukowaniu. Poza wykorzystaniem w kuchni olej słonecznikowy znajduje również zastosowanie w farmacji. Poza tym może być także składnikiem lakierów i farb.

Większość zdrowych kwasów tłuszczowych to jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Olej słonecznikowy ma stosunkowo dużą zawartość witamin, np. witaminy A i witaminy E. Dla porównania: zalecana dzienna dawka witaminy E dla osoby dorosłej wynosi 13 000 μg, co odpowiada 21 gramom oleju słonecznikowego.