Roślinne tłuszcze i oleje: dostarczają nienasyconych kwasów tłuszczowych
Roślinne tłuszcze i oleje są nie tylko niezbędne dla życia, ale także zdrowe, ponieważ zawierają ważne nienasycone kwasy tłuszczowe. Dlatego roślinne tłuszcze i oleje już od wielu tysięcy lat stanowią stały składnik ludzkiej diety.
Szczególne właściwości roślinnych tłuszczów i olejów
Na rok produkuje się na całym świecie około 200 milionów ton oleju roślinnego. Największy udział w produkcji oleju mają następujące rodzaje: olej palmowy, olej sojowy, olej rzepakowy, olej słonecznikowy, olej arachidowy, oliwa z oliwek, olej kokosowy, olej sezamowy, olej lniany, olej krokoszowy. Do tłuszczów roślinnych zalicza się na przykład tłuszcz kokosowy, tłuszcz palmowy ub masło kakaowe.
Roślinne tłuszcze i oleje są niezwykle kaloryczne: zawierają średnio od 800 do 900 kalorii na 100 gramów produktu. Pod względem makroskładników składają się one w 95 do 100 procent z tłuszczów. Dzielą się one na nasycone, nienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe.
Nasycone, nienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe
Roślinne tłuszcze i oleje zawierają średnio około 10 do 15 gramów nasyconych kwasów tłuszczowych, około 30 do 35 gramów jednonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz około 40 do 50 gramów wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Mogą też zawierać niewielkie ilości żelaza.
Pochodzenie roślinnych tłuszczów i olejów
Zastosowanie oleju lnianego, oleju makowego oraz oleju migdałowego i sezamowego sięga już epoki brązu. Po raz pierwszy olej roślinny był wykorzystywany w kulturach azjatyckich i orientalnych. Około roku 2000 przed naszą erą dzięki rozpowszechnieniu drzew oliwnych w rejonie Morza Śródziemnego w dzisiejszej Europie stopniowo spopularyzowały się również roślinne tłuszcze i oleje. Z Grecji drzewa oliwne dotarły na przykład do Włoch. Rzymianie rozpowszechnili roślinne tłuszcze i oleje również w północnych rejonach Europy. Chińczycy jako jedna z pierwszych kultur około roku 1000 naszej ery wykorzystywali tłuszcz roślinny zamiast tłuszczu zwierzęcego do smażenia. Dziś roślinne tłuszcze i oleje są produkowane niemal na całym świecie.
Kiedy jest sezon na roślinne tłuszcze i oleje?
Roślinne tłuszcze i oleje nie są produktem sezonowym. Można je pozyskiwać przez cały rok. Są dostępne zarówno w formie płynnej, jak i stałej.
Wykorzystanie i przechowywanie roślinnych tłuszczów i olejów
Roślinne tłuszcze i oleje stanowią od zawsze ważny element diety w planie posiłków. Są wykorzystywane głównie do gotowania, smażenia i pieczenia oraz smażenia w głębokim tłuszczu. Można je stosować również do przyrządzania potraw z surowych warzyw, na przykład sałatek. Poza tym roślinne tłuszcze i oleje stanowią również bazę sosów, marynat oraz konserwowanych warzyw.
Roślinne tłuszcze i oleje można również wykorzystywać do przyrządzania domowych koktajli. Tłuszcze i oleje należy z reguły przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu. Ponieważ roślinne tłuszcze i oleje mogą zjełczeć, należy uważać na ich datę przydatności do spożycia.
Składniki roślinnych tłuszczów i olejów
Jednym z najważniejszych powodów przemawiających za wykorzystywaniem roślinnych olejów jest to, że są one nośnikami rozpuszczalnych w tłuszczach witamin, dzięki czemu je doskonale wchłaniają. Poza tym zawierają wiele nienasyconych kwasów tłuszczowych.