Pasternak: wszystko na temat tego warzywa korzeniowego
Triumfalny powrót: pasternak to wolno rosnący korzeń warzywny o pikantnym smaku, który został wyparty przez ziemniaki i marchew, a teraz znów staje się popularny. Pasternak aż do XVIII wieku był jednym z najważniejszych podstawowych produktów spożywczych człowieka. Później powoli był coraz bardziej zapominany.
Co to jest pasternak?
Biało-żółty korzeń pasternaku w kształcie rzodkwi, o długości do 40 cm, ma nieco ostrzejszy smak niż mniejsza, podobna marchewka. Pasternak nie zawiera jednak beta-karotenu. Pasternak to klasyczne warzywo jesienno-zimowe. Korzenie smakują lekko słodko, orzechowo i pikantnie. W przeciwieństwie do innych warzyw jesiennych i zimowych, pasternak ma stosunkowo dużo kalorii i dlatego jest również ceniony jako zdrowy wypełniacz.
Taksonomia i pochodzenie pasternaku
Pasternak wygląda prawie tak samo, jak pietruszka. Najbliżej jednak mu do marchwi, z którą jest spokrewniony. W ostatnich latach pasternak świętuje swój powrót w kuchenne progi. Zdradzimy Ci, jakie szczególne właściwości ma to warzywo.
Taksonomia: Pasternak
Pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa) to roślina należąca do rodzaju pasternaków (Pastinaca) i rodziny selerowatych (Apiaceae). Jest to warzywo korzeniowe. Pasternak jest dwuletnią rośliną zielną osiągającą wysokość od 30 do 120 centymetrów. Korzeń ma kolor żółto-białawy, kształt stożka, grubość do sześciu centymetrów i długość około 20 centymetrów. Miąższ ma zapach marchewki i słodkawo-korzenny smak. Jest spokrewniony z marchwią i pietruszką.
Skąd pochodzi pasternak?
Pasternak jest znany od wieków w całej Europie, Azji i Ameryce Północnej. Aż do końca XVIII wieku był on jednym z podstawowych produktów spożywczych, dopóki nie wyprzedziły go znacznie szybciej rosnące ziemniaki i marchew, ponieważ siedmiomiesięczny okres oczekiwania od zasiewu do zbioru wydawał się rolnikom zbyt długi. Dziś pasternak jest coraz częściej uprawiany w Skandynawii, Wielkiej Brytanii, Francji i USA.
Uprawa i zbiór pasternaku
Pasternak jest rośliną o niewielkich wymaganiach, którą jest łatwo uprawiać w przydomowym ogródku. Wyjaśnimy Ci, jak to zrobić!
Czy pasternak można uprawiać w ogrodzie?
Pasternak można łatwo uprawiać w przydomowym ogrodzie. Zaczynamy!
- Wybierz nasłonecznione miejsce w swoim ogródku, w którym pasternak będzie miał wystarczającą ilość miejsca do rośnięcia. Gleba powinna być żyzna, luźna i piaszczysto-gliniasta. Aby użyźnić glebę, możesz jesienią nanieść na nią warstwę kompostu, a wiosną dodać mączki rogowej lub wapna.
- Najlepszym czasem na wysiew pasternaku jest okres od końca marca do połowy maja. Nasiona należy wysiać na głębokość mnie więcej centymetra w rzędach oddalonych od siebie o około 30 centymetrów. Odstęp między nasionami powinien wynosić około dwa do trzech centymetrów. Nasiona należy przykryć ziemią i ostrożnie docisnąć.
- Ziemia musi być wilgotna, ale nie mokra. Kiedy pasternak urośnie na pięć do siedmiu centymetrów, wymagane jest nawożenie: sypiemy garść wiórów rogowych lub kompostu w pobliżu roślin. Jeśli pojawią się chwasty, należy je ostrożnie wyrwać, aby nie uszkodzić pasternaku.
Kiedy wypada zbiór pasternaku?
Pasternak potrzebuje około czterech do pięciu miesięcy, aby dojrzeć. Czas zbiorów zwykle trwa od września do października. Kiedy liście stają się żółte i obumierają, można wykopać pasternak. Zalecane jest użycie widełek ogrodowych, aby ostrożnie wyjąć pasternak z ziemi. Należy oderwać liście i przechowywać pasternak w chłodnym, ciemnym miejscu.
Kiedy jest sezon na pasternak?
Pasternak to typowe warzywo jesienne i zimowe. Pierwsze okazy dojrzewają we wrześniu. Główny sezon wypada jednak od listopada do marca.
Jaka jest różnica między pasternakiem a pietruszką korzeniową?
Pasternak i pietruszka korzeniowa to warzywa korzeniowe, które wyglądają z zewnątrz podobnie i często są ze sobą mylone. Jest jednak między nimi kilka różnic. Pasternak jest większy i grubszy niż pietruszka. Jego skórka jest gładsza i beżowa lub kremowa, podczas gdy pietruszka korzeniowa ma bardziej szorstką i brązową skórkę. Oba warzywa są jednak w środku białe i włókniste.
W smaku oba warzywa również są inne. Pasternak jest słodszy i bardziej orzechowy, podczas gdy pietruszka ma nieco ostrzejszy smak. W kuchni często można zastępczo traktować pasternak i pietruszkę korzeniową. Pasternak dobrze nadaje się do pieczenia i smażenia, można go także wykorzystywać do przyrządzania zup i dań jednogarnkowych. Pietruszka korzeniowa ma również wiele zastosowań i można ją dusić lub smażyć. Oba warzywa są często wykorzystywane w zupach i sosach, nadając im szczególny smak.
Podsumowując, pasternak i pietruszka są do siebie podobne, ale na tyle inne, by można je było rozróżnić. Oba warzywa są smaczne i pożywne oraz nadają się do wielostronnego wykorzystania w kuchni.
Co kryje się w pasternaku: kalorie, witaminy i minerały
Dzięki zawartości cukru, skrobi i pektyn pasternak zawiera stosunkowo dużą ilość węglowodanów, które zapewniają długotrwałe uczucie sytości. Zawarty w nim potas wspomaga usuwanie nadmiaru wody z organizmu i redukcję masy ciała. Olejki eteryczne zapewniają pikantny smak i łagodne działanie antybakteryjne. Pasternak dostarcza witaminy B, która wywiera pozytywny wpływ na układ nerwowy i witaminy C dla zdrowego układu odpornościowego, a także zawiera cenne minerały, takie jak magnez, fosfor i wapń.
Kalorie: 64 kcal
Węglowodany: 12,05 g
Białko: 1,31 g
Tłuszcz: 0,43 g
Witamina A: 0 µg
Witamina B1: 0,08 mg
Witamina B2: 0,13 mg
Witamina B6: 0,11 mg
Witamina C: 18 mg
Witamina E: 0,88 mg
Wapń: 47 mg
Żelazo: 0,71 mg
Potas: 523 mg
Magnez: 26 mg
Sód: 8 mg
Czy pasternak jest zdrowy?
Jako warzywo korzeniowe pasternak należy do naturalnych produktów „superfood”. Jest nie tylko smaczny, ale także bogaty w ważne składniki odżywcze.
Bogaty w witaminy i minerały
Pasternak to smaczny i pożywny rodzaj warzywa korzeniowego, pełnego ważnych witamin i minerałów, które mają duże znaczenie dla ludzkiego zdrowia. Pasternak jest bogaty w witaminę C, silny przeciwutleniacz, który może wzmocnić nasz układ odpornościowy. Witamina C w pasternaku może też wspomagać produkcję kolagenu, który wpływa korzystnie na skórę i włosy.
Dodatkowo pasternak stanowi doskonałe źródło potasu, który jest ważnym minerałem pozwalającym zachować prawidłowe ciśnienie krwi. Potas może też wpływać na zmniejszenie ryzyka udaru lub zawału serca. Zawartość potasu i witaminy C jest w pasternaku wyższa niż w marchewce. Poza tym pasternak zawiera też kwas foliowy, rodzaj witaminy B, który jest niezbędny do rozwoju zdrowej tkanki i komórek. Kwas foliowy jest szczególnie ważny dla kobiet w ciąży, ponieważ pomaga zmniejszyć ryzyko poronienia.
Pasternak wspomaga trawienie
Pasternak jest bogaty w błonnik, szczególnie błonnik rozpuszczalny, co może korzystnie wpływać na procesy trawienne. Rozpuszczalny błonnik w pasternaku wiąże wodę w jelitach i tworzy pewnego rodzaju galaretowatą osłonę, która zmiękcza stolec i wydłuża czas przejścia pokarmu przez jelita. To pomaga zmniejszyć zaparcia i poprawić ogólny stan układu trawiennego.
Pasternak zawiera także dużo probiotyków, rodzaj błonnika, który jest fermentowany przez dobre bakterie w jelitach. Te bakterie produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które stanowią źródło energii dla komórek jelit oraz pomagają zachować równowagę flory jelitowej. Zdrowa flora jelitowa jest ważna dla prawidłowego trawienia i dla ogólnego zdrowia organizmu
Ponadto pasternak zawiera także enzymy trawienne takie jak amylaza, które pomagają w rozkładaniu węglowodanów i poprawiają wchłanianie składników odżywczych w jelitach. Podsumowując, pasternak dzięki wysokiej zawartości błonnika i probiotyków oraz dzięki enzymom trawiennym może wspomagać procesy trawienne i ogólnie poprawić stan układu trawiennego.
Pasternak zawiera oleje eteryczne
Olejki eteryczne to cenne ekstrakty roślinne, które są pozyskiwane z różnych części roślin, na przykład z kwiatów, liści, łodyg i korzeni. Te olejki są znane ze swoich naturalnych leczniczych właściwości i są wykorzystywane w aromaterapii, kosmetyce i w branży wellness. Pasternak zawiera takie olejki eteryczne, jak limonen, węgiel, alfa-pinen. Olejki te są znane ze swych właściwości przeciwzapalnych, przeciwbólowych i uspokajających. Można je również stosować w leczeniu chorób dróg oddechowych, problemów z trawieniem i chorób skórnych.
Olejki eteryczne w pasternaku mają też działanie uspokajające i mogą wpływać na łagodzenie stresu i poprawę nastroju. Można je stosować w postaci olejków zapachowych, olejków do masażu lub dodatków do kąpieli.
Zakup i przechowywanie pasternaku: na to trzeba zwrócić uwagę
Pasternak to smaczne i zdrowe warzywo korzeniowe, które ma różnorodne zastosowanie kulinarne. Jest bogate w składniki odżywcze i ma przyjemny, słodkawy smak. Przy zakupie pasternaku trzeba uważać na to, by korzeń był świeży i jędrny. Ważne jest jego prawidłowe przechowywanie, dzięki któremu dłużej wytrzyma i zachowa swój smak oraz jakość. Zdradzimy Ci najcenniejsze wskazówki dotyczące zakupu i przechowywania pasternaku.
Jak rozpoznać pasternak?
Pasternak, pietruszka i marchew są warzywami korzeniowymi, które często są ze sobą mylone. Pasternak ma skórką kremowego koloru i podłużny, stożkowaty kształt oraz gładką teksturę. W porównaniu do pasternaku pietruszka korzeniowa ma bardziej szorstką skórkę i biały kolor oraz stożkowaty kształt, zaokrąglony na górze. Marchew natomiast jest zwykle pomarańczowa i ma podłużny, stożkowaty kształt oraz gładką teksturę. Jeśli nie masz pewności, jakie warzywo leży przed Tobą, możesz sprawdzić po zapachu: pasternak i pietruszka mają ziemisty i orzechowy zapach, a marchew – słodki.
Kupowanie świeżego pasternaku: wskazówki
Przede wszystkim trzeba wziąć pasternak do ręki, aby się upewnić, że jest ciężki i twardy. Jeżeli jest miękki i lekki, może to oznaczać, że jest już stary. Sprawdź także skórkę pasternaku. Powinna być gładka i równomierna, bez plam lub pęknięć. Jeśli widzisz plamy lub nierówności na skórce, może to oznaczać, że pasternak nie jest już świeży. Kolejną oznaką świeżego pasternaku może być jego zapach. Świeży pasternak ma przyjemny i słodki zapach, przypominający zapach marchwi.
Sposób przechowywania pasternaku
Pasternak najlepiej przechowywać w wilgotnym, chłodnym i ciemnym miejscu. Najlepiej jest zawinąć korzenie w wilgotną ściereczkę i przechowywać je w lodówce. W ten sposób można je przechowywać przez wiele dni, do około dwóch tygodni. Mrożony pasternak może być przechowywany przez kilka miesięcy.
Czy pasternak można mrozić?
Aby zamrozić pasternak, należy:
- Obrać pasternak i pokroić go na małe kawałki lub krążki, w zależności od tego, co później będziemy z niego przyrządzać.
- Zblanszować pasternak przez dwie do trzech minut w gotującej się wodzie. Powoduje do dezaktywację enzymów i pozwala zachować teksturę i kolor pasternaku.
- Wyjąć pasternak z gotującej się wody i natychmiast zanurzyć w lodowatej wodzie, aby zatrzymać proces gotowania.
- Wysuszyć dokładnie pasternak, aby nie był zbyt mokry.
- Włożyć pasternak do woreczka na mrożonki lub pojemnika i opisać go, wpisując datę zamrożenia i zawartość.
- Położyć pojemnik lub woreczek płasko w zamrażarce, aby pasternak mógł się szybko zamrozić.
Zamrożony pasternak można przechowywać do roku w zamrażarce. Można go wykorzystać jako dodatek do zup, dań jednogarnkowych lub do innych potraw.
Wykorzystanie i przyrządzanie pasternaku: tak to się robi
Pasternak można szybko przygotować do dalszej obróbki:
- umyć
- obrać za pomocą obieraczki
- odciąć oba końce
Również z powodu łatwego przyrządzania uprawa pasternaku zyskała na popularności. Można go upiec w piekarniku wraz z ziemniakami jako dodatek do pieczeni lub zmiksować na puree albo dodać do dań jednogarnkowych. Młode liście tej rośliny są przyprawą do zup lub sałat. Dojrzałe nasiona można stosować jako zamiennik kminku. Łagodny pasternak można również znaleźć w gotowych daniach dla niemowląt.
Jak smakuje pasternak?
Pasternak ma słodkawy i lekko orzechowy smak. Niektórzy mówią, że smak pasternaku przypomina smak marchwi, ale jest trochę bardziej ziemisty i aromatyczny. Pasternak można spożywać na surowo lub w postaci ugotowanej. Po ugotowaniu zachowuje jędrną konsystencję. Nadaje się do smażenia, prażenia, gotowania lub jako dodatek do zup.
Czy pasternak trzeba obierać?
Nie ma konieczności obierania pasternaku. Bezpośrednio pod skórką znajduje się wiele witamin i aromatów, dlatego można ją zostawić. Jeśli jednak nie lubisz gorzkiego smaku, możesz skórkę obrać. W przeciwieństwie do ziemniaków skórka nie jest jednak tak różna w smaku, jak wnętrze warzywa.
Czy pasternak można jeść na surowo?
Pasternak można jeść na surowo. To białe warzywo korzeniowe można pokroić na kawałki lub zetrzeć, i na przykład użyć do sałatki. Natka pasternaku, podobnie jak natka pietruszki, nadaje się do przyprawiania pożywnych dań lub ląduje w koktajlach. Dzięki zdrowym składnikom surowy pasternak jest produktem „superfood”. Jednak subtelny, orzechowo-słodki smak pasternaku jest bardziej wyrazisty po ugotowaniu lub upieczeniu.
Gotowanie pasternaku
Instrukcja:
- Obierz 500 gramów pasternaku.
- Odkrój oba końce i pokrój resztę na kawałki o długości dwóch do trzech centymetrów.
- Włóż kawałki pasternaku do garnka i wlej tyle wody, aby zakryła pasternak. Wsyp szczyptę soli.
- Zagotuj wodę i zmniejsz grzanie do średniego poziomu.
- Gotuj pasternak przez 20-25 minut lub do momentu, aż będzie miękki.
- Wylej wodę i opcjonalnie dodaj do pasternaku łyżkę masła lub oliwy z oliwek. Tłuszcz wzmocni smak i sprawi, ze konsystencja będzie delikatniejsza.
- Zmiksuj pasternak blenderem ręcznym lub widelcem, aż uzyska pożądaną konsystencję.
- Na koniec dopraw go solą, pieprzem i gałką muszkatołową.
Przyrządzanie pasternaku w piekarniku
Instrukcja:
- Aby upiec pasternak w piekarniku, pokrój go najpierw na dowolnej wielkości kawałki. Możesz go pokroić tak jak frytki w paski lub w plasterki, w zależności od upodobania.
- Aby przyrządzić smaczne frytki lub chrupiące łódeczki, nagrzej piekarnik do 230 stopni Celsjusza.
- Kawałki pasternaku o podobnej wielkości skrop olejem i dopraw solą, pieprzem i gałką muszkatołową.
- Następnie wstaw pasternak do piekarnika na 40 minut. W połowie czasu pieczenia obróć kawałki pasternaku.
Smażenie pasternaku
- Jeśli chcesz przyrządzić surowy pasternak na patelni, pokrój go na jak najmniejsze kawałki.
- Małe kawałki najpierw obtocz w mieszance mąki, soli i przypraw.
- Następnie smaż je na patelni na gorącym oleju roślinnym przez dziesięć do piętnastu minut, od czasu do czasu obracając.
- Możesz je także wcześniej gotować przez około dziesięć minut, a następnie smażyć na patelni na maśle przez trzy minuty na złotobrązowy kolor.