Mąka żytnia: źródło błonnika pokarmowego
Mąka żytnia to dobry wybór do wypieku wyrazistego i pożywnego chleba, a w porównaniu z mąką pszenną i orkiszową ma więcej błonnika i więcej składników mineralnych. Ponieważ zawiera enzym rozkładający skrobię, który przeciwdziała jej żelowaniu podczas pieczenia, należy ją zakwasić. Można to zrobić na przykład za pomocą maślanki lub soku z cytryny.
Szczególne właściwości mąki żytniej
Mąka żytnia jest oferowana w różnym stopniu przemiału. Im wyższy stopień przemiału, tym większa zawartość pełnego ziarna. Podczas gdy w przypadku mąki pszennej szczególnie popularne są niskie stopnie przemiału, takie jak 405, w przypadku mąki żytniej oferowane są głównie typy 815, 997, 1150 i 1370. Wyższy stopień przemiału oznacza wyjątkowo intensywny aromat. W przypadku mąki pełnoziarnistej 1370 zmielono całe ziarno, dzięki czemu jest ona bardzo bogata w składniki odżywcze.
Pochodzenie mąki żytniej
Mąka żytnia pochodzi z Bliskiego Wschodu, a obecnie uprawiana jest głównie w Rosji i Niemczech. Ponieważ jest to bardzo wytrzymały rodzaj zboża, doskonale radzi sobie również w mroźnych miesiącach zimowych. Przez kilka dziesięcioleci żyto cieszyło się w Europie Środkowej raczej negatywną opinią, ponieważ ze względu na swój ciemny kolor było uważane za mniej eleganckie niż pszenica. Ponadto w dawnych czasach żyto było częściej atakowane przez trujący grzyb sporysz, co również nie wpływało dobrze na jego reputację. Dlatego przez długi czas używano go głównie jako surowca do produkcji spirytusu.
Kiedy jest sezon na mąkę żytnią?
Żyto jest rośliną jednoroczną i ma dwie odmiany: letnią i ozimą. Żyto ozime dobrze się rozwija nawet w temperaturze powyżej -25 stopni Celsjusza i jest wysiewane we wrześniu. Ze względu na długi okres przydatności do spożycia mąka żytnia jest dostępna przez cały rok.
Wykorzystanie i przechowywanie mąki żytniej
W Europie Środkowej i Wschodniej mąka żytnia jest tradycyjnie używana do wypieku chleba. W innych częściach świata żyto do wypieków jest stosowane rzadko, o ile w ogóle. Oprócz chleba żytniego i razowego, z mąki żytniej wypiekany jest także typowy pumpernikiel.
Znaczna część światowej produkcji żyta nie jest przeznaczona do spożycia przez ludzi, ale do karmienia bydła. Takie żyto to tzw. żyto paszowe. Żyto odgrywa również rolę w produkcji bioetanolu, biogazu i materiałów izolacyjnych. W wyniku fermentacji żyta powstaje etanol, który z kolei jest wykorzystywany jako zrównoważona bioenergia.
Przechowywanie mąki żytniej
Podobnie jak inne rodzaje mąki, mąka żytnia powinna być zawsze przechowywana w ciemnym, suchym i raczej chłodnym miejscu. Zaleca się również umieszczenie rozpoczętych opakowań z mąką w szczelnym pojemniku, aby zapobiec zadomowieniu się w niej owadów. Im wyższy stopień przemiału, tym krótszy okres przydatności do spożycia mąki żytniej.
Składniki mąki żytniej
W porównaniu z innymi ziarnami żyto jest uważane za stosunkowo zdrowe, ponieważ zawiera dużo sycącego błonnika, składniki mineralne, takie jak magnez, żelazo i fosfor, a także witaminy z grupy B. Chociaż żyto zawiera mniej glutenu niż pszenica czy orkisz, nie powinno być spożywane przez osoby chore na celiakię.
Kalorie: 333 kcal
Węglowodany: 69 g
Białko: 11 g
Tłuszcz: 1,2 g
Witamina A: 0 µg
Witamina B1: 0 mg
Witamina B2: 0 mg
Witamina B6: 0,3 mg
Witamina C: 0 mg
Witamina E: 0 mg
Wapń: 24 mg
Żelazo: 2,5 mg
Potas: 374 mg
Magnez: 63 mg
Sód: 2 mg