Boćwina: wskazówki dotyczące zakupu i przyrządzania
Uwaga: niebezpieczeństwo pomyłki! Boćwina jest bardzo podobna w wyglądzie i smaku do szpinaku, ale botanicznie jest burakiem, a zatem jest spokrewniona z burakiem ćwikłowym. Jednak dziś spożywa się tylko liście i łodygi boćwiny. Zebraliśmy wszystkie ciekawostki na temat letnich warzyw.
Co to jest boćwina?
Boćwina jest warzywem podobnym do szpinaku, a z botanicznego punktu widzenia jest uprawną odmianą rzepy. Podobnie jak buraki ćwikłowe, cukrowe i pastewne, boćwina należy do podrodziny komosowatych i rodziny szkarłatowatych. Boćwina ma swoje korzenie w regionie Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie.
Boćwina ma liście o długości do 30 centymetrów. Jadalne są zarówno liście, jak i łodygi. Boćwina występuje w różnych odmianach: jasnej, żółtej, jasnozielonej i ciemnozielonej. Liście są gładkie lub pomarszczone. W przeszłości korzenie boćwiny były wykorzystywane do pozyskiwania cukru ze względu na jego wysoką zawartość. Jednak później w tym procesie boćwinę zastąpiono burakiem cukrowym.
Skąd pochodzi boćwina?
Boćwina pochodzi z wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i z Bliskiego Wschodu. Roślina ta była uprawiana już w starożytności, stanowiąc popularne warzywo w starożytnej Grecji i w Rzymie. Boćwina była też uprawiana w Persji, a w średniowiecznej Europie uchodziła za cenną roślinę leczniczą. W XVI wieku boćwina w końcu rozpowszechniła się w całej Europie i zyskała na znaczeniu jako warzywo. Dziś boćwina jest uprawiana przede wszystkim w krajach śródziemnomorskich oraz w innych ciepłych regionach świata. W Europie występuje szczególnie na południu Hiszpanii i na południu Włoch. W odpowiednich warunkach można jednak uprawiać boćwinę również w zimniejszych regionach, na przykład w przydomowej szklarni.
Gdzie i jak uprawia się boćwinę?
Dziś boćwina jest uprawiana przede wszystkim w krajach śródziemnomorskich oraz w innych ciepłych regionach świata. W Europie najważniejszymi krajami upraw są Hiszpania i Włochy, ale boćwinę uprawia się także we Francji, Grecji i w Turcji. Poza tym boćwina uprawiana jest również w Ameryce Północnej, Australii i Afryce Południowej. Boćwina jest mocną rośliną, z reguły uprawianą jako roślina jednoroczna. Preferuje nasłonecznione miejsce z przepuszczalną, bogatą w składniki odżywcze glebą.
Kiedy jest sezon na boćwinę?
Szczyt sezonu w umiarkowanych szerokościach geograficznych przypada na miesiące letnie od czerwca do września, co czyni ją klasycznym warzywem letnim. Jednak świeża boćwina – zwykle importowana – jest dostępna w sprzedaży od marca do października.
Czy boćwina jest zdrowa? Wartości odżywcze, witaminy i minerały
Ze względu na wysoką zawartość ważnych substancji i minerałów, dojrzała boćwina jest uważana za niezwykle korzystną dla zdrowia. Roślina ta jest bogata w witaminę K, witaminę A i witaminę E, a także sód, magnez, potas i żelazo. Dlatego botwina jest często stosowana w leczeniu chorób dróg oddechowych, a także przy stanach nerwowych. Ponadto boćwina jest zalecana przy zaburzeniach pracy jelit. Boćwina wspomaga trawienie tłuszczów, odciąża wątrobę i neutralizuje wolne rodniki. Jednak ze względu na stosunkowo wysoką zawartość azotanów nie zaleca się wielokrotnego odgrzewania boćwiny.
Kalorie: 21 kcal
Węglowodany: 0,069 g
Białko: 2,13 g
Tłuszcz: 0,28 g
Witamina A: 0 µg
Witamina B1: 0,1 mg
Witamina B2: 0,16 mg
Witamina B6: 0,09 mg
Witamina C: 39 mg
Witamina E: 1,5 mg
Wapń: 103 mg
Żelazo: 2,7 mg
Potas: 376 mg
Magnez: 81 mg
Sód: 90 mg
Kwas szczawiowy w boćwinie: na co trzeba uważać?
Kwas szczawiowy to organiczny kwas, który występuje w wielu produktach spożywczych, takich jak rabarbar, szpinak i boćwina. W boćwinie jest on zawarty głównie w liściach. Kwas szczawiowy nie jest niezbędny dla organizmu, a w dużych ilościach może być szkodliwy. Jednorazowe spożycie zbyt dużej ilości lub regularne spożywanie większych ilości boćwiny może prowadzić do takich objawów, jak bóle głowy, nudności, wymioty i biegunka. Aby zminimalizować ryzyko przedawkowania kwasu szczawiowego, liście boćwiny należy dokładnie umyć przed spożyciem. Osoby, które mają kamienie nerkowe lub inne problemy z nerkami, powinny unikać spożywania boćwiny.
Jakie są odmiany boćwiny?
Jest wiele odmian boćwiny, które różnią się między sobą wielkością, kształtem, kolorem i smakiem. Poniżej znajdziesz zestawienie najpopularniejszych odmian boćwiny.
Różnica między boćwiną zwyczajną a szerokoogonkową
Generalnie występują dwa typy boćwiny: boćwina zwyczajna i boćwina szerokoogonkowa:
- Boćwina zwyczajna ma duże, zielone liście z czerwonymi, żółtymi lub białymi ogonkami. Liście zwykle są nieco bardziej miękkie niż liście boćwiny szerokoogonkowej i mają delikatniejszy smak. Boćwina zwyczajna idealnie nadaje się do sałatek, koktajli i jako dodatek.
- Boćwina szerokoogonkowa, znana również jako „Rhubarb-Chard”, ma długie, grube łodygi z szerszymi liśćmi, które są trochę twardsze i bardziej gorzkie niż u boćwiny zwyczajnej. Łodygi mogą występować w różnych kolorach: czerwonym, żółtym lub białym. Boćwina szerokoogonkowa doskonale nadaje się do gotowania i pieczenia, ponieważ łodygi potrzebują więcej czasu, aby zmięknąć i rozwinąć swój smak.
Boćwina szerokoogonkowa w różnych kolorach: czerwonym, żółtym i białym
Boćwina ma nie tylko różnorodne zastosowanie, ale występuje również w różnych kolorach.
- Czerwona boćwina ma czerwone łodygi i nerwy liści. Liście są z reguły ciemnozielone. Odmiana „Ruby Red” jest najbardziej znaną odmianą czerwonej boćwiny.
- Żółta boćwina ma żółte łodygi i nerwy liści. Liście są zazwyczaj jaśniejsze niż w innych rodzajach boćwiny. Odmiana „Golden Sunrise” jest najbardziej znaną odmianą żółtej boćwiny.
- Biała boćwina ma białe łodygi i nerwy liści. Liście są zazwyczaj ciemnozielone. Odmiana „Fordhook Giant” jest najbardziej znaną odmianą białej boćwiny.
Jest też kilka odmian boćwiny, które stanowią połączenie różnych kolorów. Na przykład odmiany z czerwonymi i zielonymi liśćmi lub żółtymi i czerwonymi łodygami. Kilka odmian ma też niezwykłe kombinacje kolorów, np. różowe lub pomarańczowe liście.
Zakup i przechowywanie boćwiny: wskazówki
Boćwina to uniwersalne warzywo, które jest łatwe w przygotowaniu. Aby wydobyć to, co najlepsze z boćwiny, przedstawiamy przydatne wskazówki, jak wybrać świeżą boćwinę i jak ją przechowywać, aby była długo świeża i chrupiąca.
Zakup boćwiny: na to musisz zwrócić uwagę
Przy zakupie boćwiny trzeba uważać na to, by liście były świeże i jędrne. Nie powinny mieć brązowych plam ani być zwiędłe. Łodyga powinna być również świeża i jędrna, bez śladów gnicia. Przy zakupie boćwiny, która jest już umyta i pokrojona, należy zwrócić uwagę na to, czy jej opakowanie jest czyste i higieniczne.
Czy można kupić mrożoną boćwinę?
Tak jak szpinak lub jarmuż, boćwinę znajdziesz również w zamrażarce w swoim najbliższym sklepie Kaufland. Zamrożona boćwina szczególnie dobrze nadaje się do zapiekanek lub zup, ale także do koktajli.
Przechowywanie boćwiny: tak to się robi
Po zakupie boćwinę należy zużyć tak szybko, jak to możliwe, aby zachować jej świeżość i smak. Jeśli chcemy ją dłużej przechowywać, należy zawinąć ją w wilgotną ściereczkę i trzymać w lodówce. Boćwinę można zwykle przechowywać w lodówce przez dwa do trzech dni. Jeśli chcemy zamrozić boćwinę, najlepiej ją najpierw zblanszować, a następnie włożyć do szczelnego pojemnika, aby ją później schować do zamrażarki.
Czy boćwinę można mrozić?
Tak, boćwinę można mrozić. W tym celu należy ją najpierw zblanszować, aby zachowała kolor, smak i swoją teksturę. Blanszuj boćwinę przez dwie do trzech minut w gotującej się wodzie, a następnie od razu zanurz ją w lodowatej wodzie, aby zatrzymać proces gotowania. Na koniec osusz boćwinę i włóż ją do szczelnego pojemnika. Zamrożoną boćwinę można przechowywać w zamrażarce do ośmiu miesięcy i w każdej chwili wykorzystać ją do przygotowania smacznej potrawy.
Jak przygotowuje się boćwinę?
Boćwina jest używana głównie jako warzywo w kuchni. Pasuje dobrze do smażonego mięsa, ryb oraz potraw z jajek. Boćwina jest równie smaczna w sałatkach, zapiekankach i na pizzy. Liście można przygotowywać podobnie jak szpinak, natomiast łodygi gotuje się jako osobne warzywo. Smak boćwiny jest wyraźniejszy niż smak pokrewnego szpinaku i charakteryzuje się pikantną, orzechową nutą. Różnice w smaku między poszczególnymi odmianami boćwiny są jednak niewielkie. Boćwina może być przechowywana w komorze warzywnej lodówki przez kilka dni bez żadnych problemów.
Jak smakuje boćwina?
Smak boćwiny jest lekko ziemisty i jest często opisywany jako połączenie smaku szpinaku i buraków. Łodygi mogą mieć lekko słodkawy smak, w zależności od odmiany. Poza tym smak boćwiny może być różny w zależności od odmiany i sposobu przyrządzania.
Czy boćwinę można jeść na surowo?
Tak, boćwinę można jeść na surowo. Z młodych liści można na przykład przygotować sałatkę. Liście mają lekko gorzki smak i dlatego można je z powodzeniem łączyć ze słodkawymi i kremowymi dressingami. Przed przygotowaniem sałatki z boćwiny należy ją dokładnie umyć, aby usunąć ewentualne resztki brudu lub piasku.
Jakie części boćwiny można jeść?
Krótko mówiąc, wszystkie. Zarówno z łodygi, jak i liści można przyrządzać smaczne dania. Liście są z reguły bardziej miękkie i delikatniejsze niż łodygi i mają łagodniejszy smak. Łodygi są grubsze i twardsze, ale też mają łagodny, lekko orzechowy, słodkawy smak. Obie części można gotować, dusić lub smażyć, przygotowując z nich osobne dodatki do dań lub traktując jako składnik dania głównego, na przykład zupy, dania jednogarnkowego, sałatki lub quiche.
Czy można wielokrotnie podgrzewać boćwinę?
Tak jak w przypadku szpinaku, również tutaj działa reguła, że lepiej z tym uważać. Wielokrotne podgrzewanie boćwiny nie jest w zasadzie problemem, ale należy ją spożyć w ciągu dwóch dni po ugotowaniu, a przed kolejnym podgrzaniem trzeba ją zupełnie schłodzić. Odgrzewając boćwinę należy ją dokładnie podgrzać, aby uniknąć ryzyka zakażenia bakteriami.
Prawidłowe przygotowanie boćwiny do gotowania
- Umyj dokładnie boćwinę pod bieżącą wodą, aby usunąć brud i piasek.
- Odetnij łodygi boćwiny i ewentualnie usuń uszkodzone lub zwiędłe liście.
- Pokrój liście w paski lub na kawałki, w zależności od tego, co chcesz z nich przygotować.
- Ponieważ łodygi gotują się dłużej niż liście, zaleca się oddzielenie ich od liści i gotowanie osobno.
Blanszowanie boćwiny: zalety i instrukcje
Blanszowanie to popularna metoda wstępnego obgotowania warzyw w celu ich późniejszej dalszej obróbki kulinarnej. Jest szczególnie delikatna i pozwala na zachowanie wielu witamin i koloru warzywa. Wyjaśnimy Ci, jak prawidłowo blanszować boćwinę.
- Umyj dokładnie boćwinę pod bieżącą wodą, aby usunąć brud i piasek.
- Odetnij łodygi boćwiny i ewentualnie usuń wszystkie twarde i niejadalne liście. Liście powinny mieć mniej więcej tę samą wielkość.
- Zagotuj wodę w dużym garnku. Dodaj szczyptę soli. Włóż boćwinę do gotującej się wody i blanszuj ją przez dwie do trzech minut. Blanszowanie zatrzymuje proces starzenia się boćwiny i poprawia jej teksturę i kolor.
- Wyjmij boćwinę łyżką cedzakową z gotującej się wody i włóż ją do miski z lodowatą wodą. Schłodzenie zatrzymuje proces gotowania i konserwuje kolor i teksturę boćwiny.
- Wyjmij boćwinę z lodowatej wody i zostaw ją do dokładnego odsączenia. Teraz boćwina nadaje się do dalszej obróbki kulinarnej. Blanszowana boćwina idealnie nadaje się do sałatek, zup, dań smażonych na patelni itp.
Gotowanie boćwiny
- Umyj dokładnie boćwinę pod zimną wodą, aby usunąć brud i piasek. Odetnij korzenie i uszkodzone łodygi.
- Pokrój boćwinę na kawałki o wielkości 2 do 3 centymetrów.
- W dużym garnku zagotuj wodę. Dodaj trochę soli.
- Włóż boćwinę do gotującej się wody i zamieszaj, aby ją całkiem zanurzyć w wodzie.
- Gotuj boćwinę przez około pięć do siedmiu minut, aż zmięknie i stanie się delikatna.
- Odlej wodę i przełóż boćwinę na sitko. Krótko przepłucz boćwinę zimną wodą, aby zatrzymać proces gotowania.
- Ugotowaną boćwinę można wykorzystać jako dodatek lub składnik innych dań.
Duszenie boćwiny
Duszenie boćwiny jest prostą i delikatną metodą jej obróbki. Tak się to robi:
- Umyj dokładnie boćwinę pod zimną wodą, aby usunąć brud i piasek. Odetnij korzenie i uszkodzone łodygi.
- Możesz pokroić boćwinę na małe kawałki lub użyć całych liści.
- Podgrzej niewielką ilość oleju na patelni.
- Teraz możesz dodać boćwinę i smażyć ją przez około trzy minuty.
- Teraz dodaj około pięć łyżek wody.
- Duś pod przykryciem przez około pięć do sześciu minut, aż uzyskasz pożądaną konsystencję.
- Duszoną boćwinę można wykorzystać jako dodatek lub składnik innych dań.
Smażenie boćwiny
Smażona boćwina ma szczególny orzechowy i aromatyczny smak. Wyjaśnimy Ci, jak to zrobić:
- Umyj dokładnie boćwinę pod bieżącą wodą, aby usunąć brud i piasek. Następnie delikatnie ją wstrząśnij lub osusz za pomocą ściereczki kuchennej.
- Oddziel łodygi od liści boćwiny. Pokrój łodygi na kawałki o wielkości od 2 do 3 centymetrów, a liście w niewielkie kawałki.
- Podgrzej łyżkę oleju na patelni.
- Dodaj łodygi boćwiny i smaż je przez około pięć minut, aż będą miękkie i lekko brązowe.
- Dodaj liście boćwiny i smaż je przez kolejne dwie do trzech minut, aż zmiękną i lekko zbrązowieją.
- Teraz możesz doprawić boćwinę według uznania solą i pieprzem lub też gałką muszkatołową.
- Podawaj boćwinę na ciepło jako dodatek do mięsa, ryby lub innego warzywa. Możesz ją serwować także jako danie główne z ryżem.
Co pasuje do boćwiny?
Boćwina ma różnorodne zastosowanie, nie tylko jako dodatek. Tu znajdziesz kilka pomysłów i przykładów na dania i dodatki, które idealnie pasują do boćwiny:
- Dania z makaronu: Boćwina dobrze pasuje do dań z makaronu, takich jak linguine z boćwiną i czosnkiem lub lazania z boćwiną i ricottą.
- Dania z ryb: Boćwinę można podawać jako dodatek do dań z ryb, takich jak smażony łosoś z boćwiną lub pieczony dorsz z boćwiną.
- Dania z mięsa: Boćwinę można podawać jako dodatek do dań z mięsa, takich jak smażony kurczak z boćwiną lub wieprzowina z boćwiną oraz musztardą.
- Zupy: Boćwinę można wykorzystać do takich zup jak minestrone lub zupa warzywna z boćwiną.
- Risotto: Boćwina dobrze pasuje do risotto, można z niej na przykład przyrządzić risotto z boćwiną i grzybami lub risotto z boćwiną i parmezanem.
Jako dodatki do boćwiny dobrze pasują:
- Ziemniaki: Smażone lub w postaci puree – są idealnym dodatkiem do boćwiny.
- Ryż: Boćwinę można zastosować jako dodatek do dań z ryżu, takich jak risotto lub pilaw.
- Kluski/makarony: Kluski/makarony i boćwina to dobre połączenie, szczególnie w daniach z makaronu.
- Komosa ryżowa: Komosa ryżowa to bogata w składniki odżywcze alternatywa ryżu, która idealnie harmonizuje z orzechowym smakiem boćwiny.
- Pieczone warzywa: Pieczona marchewka, cukinia lub papryka idealnie łączy się z boćwiną.
Puść wodze swojej fantazji i wypróbuj różne kombinacje, aby stworzyć swoje ulubione danie z boćwiną!