Mirabelka: słodki przysmak
Mirabelka, zwana również żółtą śliwką, to owoc pestkowy uprawiany w Azji Mniejszej. Od 1490 roku uprawiana jest na największym obszarze produkcyjnym we francuskim regionie Lotaryngii. Co roku zbiera się tam 18 000 ton, a tym samym 80 procent światowej produkcji tego słodkiego owocu. Inne obszary upraw znajdują się w Europie Środkowej i Południowej oraz w Afryce Północnej.
Co to są mirabelki?
Mirabelka jest podgatunkiem śliwki i znana jest także jako śliwka żółta. Owoce mirabelki mają wielkość około trzech centymetrów, są kuliste, żółte lub zielone. W słodkim miąższu znajduje się pestkowy rdzeń, który można łatwo oddzielić. Mirabelki są zbierane od lipca do września, w zależności od klimatu.
Taksonomia i pochodzenie mirabelek
Zdradzimy Ci, skąd mirabelka wzięła swoją nazwę i z jakimi owocami pestkowymi jest spokrewniona – czy znasz te ciekawostki?
Taksonomia mirabelki
Łacińska nazwa mirabelki brzmi Prunus domestica susp. syriaca. A po polsku: mirabelka jest podgatunkiem śliwki, tak samo zresztą jak renkloda. Nie jest więc dziwne, że mirabelki określa się czasem jako „żółte śliwki”. Mirabelka w różnych regionach Polski jest znana również jako „glubka” lub „lubaszka”. Tak jak inne śliwki, w tym renkloda, mirabelka należy do rodziny Rosaceae, a więc różowatych. Drzewo jest dość łatwe w pielęgnacji i rodzi owoce w prawie każdym ogrodzie. Termin „mirabelka” pochodzi od włoskiego słowa „mirabella”, które oznacza „przepiękna”.
Skąd pochodzi mirabelka?
Mirabelka pochodzi z Azji Mniejszej i północnej Persji. Uważa się, że powstała ona prawdopodobnie w wyniku skrzyżowania śliwy z śliwą wiśniową lub śliwy z tarniną. Obecnie mirabelki rosną w Europie Środkowej i Południowej, a nawet są zbierane w Afryce Północnej. Jednak duża część zbiorów pochodzi z Lotaryngii, regionu położonego w północno-wschodniej Francji.
Czy mirabelka i morela to to samo?
Choć oba słowa brzmią podobnie, mirabelka to nie jest to samo co „morela”. Każdy, kto raz spróbował obu, wie po samym smaku: za obiema nazwami kryją się dwa zupełnie różne owoce. Tak jak w przypadku zielono-żółtych renklod, których łacińska nazwa brzmi Prunus domestica subsp. Italica: mirabelki wyglądają wprawdzie podobnie do tych śliwek, ale nie jest to ten sam owoc!
Co kryje się w mirabelce
Mirabelki zawierają szczególnie dużo potasu – 230 miligramów na 100 gramów. Potas jest niezbędnym składnikiem mineralnym. Bierze udział w regulacji ciśnienia krwi, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko udaru.
Kalorie: 67 kcal
Węglowodany: 15 g
Białko: 0,7 g
Tłuszcz: 0,2 g
Witamina A: 42 µg
Witamina B1: 0,06 mg
Witamina B2: 0,04 mg
Witamina B6: 0,05 mg
Witamina C: 7 mg
Witamina E: 0,5 mg
Wapń: 12 mg
Żelazo: 0,5 mg
Potas: 230 mg
Magnez: 15 mg
Sód: 0 mg
Jakie są odmiany mirabelki?
Kto spróbował jednego rodzaju mirabelek, nie może powiedzieć, że zna wszystkie. Czy wiesz, że są różne odmiany tych owoców?
Czy są czerwone mirabelki?
Może ktoś z Was już widział lub nawet jadł czerwone mirabelki – ale tak naprawdę one nie istnieją. Brzmi paradoksalnie? Owoce, które potocznie nazywamy „czerwonymi mirabelkami”, w rzeczywistości są owocami śliwy wiśniowej (Prunus cerasifera). Z jakim rodzajem owoców pestkowych mamy do czynienia, dowiemy się najpóźniej, kiedy ich spróbujemy.
Ulubiona odmiana: mirabelka z Nancy
Znana także jako Mirabelle de Nancy lub Drap d’Or – ta odmiana jest chyba najbardziej popularna. Owoce mają wielkość od trzech do pięciu centymetrów, czerwonawo-żółty kolor i często mają też czerwone kropki. Żółty, jędrny miąższ jest słodki i soczysty, idealnie nadaje się do wypieków i marmolady. Drzewo jest bardzo płodne i potrzebuje niewiele miejsca, dlatego można je zasadzić również w małym ogrodzie.
Mirabelka „Bellamira”
Bardzo wytrzymała odmiana, która nie jest zbyt podatna na choroby i rodzi duże owoce, odporne na pękanie. Smak jasnożółtych lub zielonkawych owoców jest podobny do smaku renklody.
Mirabelka o dużych owocach: „Miragrande”
Owoce odmiany Miragrande mają wielkość około trzech centymetrów. Te, które rosną po nasłonecznionej stronie drzewa, mają często czerwone kropki i względnie szybko dojrzewają. Miąższ jest złotożółty i bardzo aromatyczny. Ta odmiana pochodzi z Niemiec i jest jeszcze dość nowa: istnieje od roku 2006.
Mirabelki z Metz
Odmiana ta zawdzięcza swoją nazwę miejscu, w którym została znaleziona w pobliżu francuskiego miasta Metz. Jest ona bardzo płodna i rodzi małe lub średniej wielkości owoce barwy jasno- lub ciemnożółtej. Ma wysoką zawartość cukru i idealnie nadaje się do przetwarzania w celu przygotowania likierów i nalewek owocowych.
Mirabelki „Aprimiria”
Owoce odmiany Aprimiria smakiem przypominają morele. Jednak odmiana ta nie jest, jak by się mogło wydawać, krzyżówką moreli i mirabelki. Bardziej jest to mirabelka zapylona przez pyłek śliwy. Owoce mają żółto-pomarańczowy kolor, a po nasłonecznionej stronie stają się różowo-fioletowe. Lekko podłużny kształt przypomina tradycyjne śliwki, a żółty, jędrny miąższ ma smak miodu i delikatny aromat moreli. Te mirabelki są większe i mają delikatniejszy smak niż popularna mirabelka z Nancy.
Czy mirabelki są zdrowe?
Oczywiście! Ale jakich dokładnie składników odżywczych dostarczają nam te owoce? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Bogate w minerały i witaminy
Małe, słodkie „pakiety mocy” dostarczają nam między innymi potasu, magnezu i witaminy C. Mogą między innymi przyczyniać się do wzmocnienia układu nerwowego, kości i zębów, a także wspierać funkcjonowanie układu odpornościowego.
Pektyny zawarte w mirabelkach regulują trawienie
Pektyny to rozpuszczalny błonnik, który występuje także w jabłkach lub owocach cytrusowych. Obniżają poziom cholesterolu, a także działają detoksykująco i probiotycznie, przez co mają pozytywny wpływ na naszą florę jelitową. Tak jak każdy błonnik, pektyny również regulują perystaltykę jelit i wspomagają trawienie.
Czy niedojrzałe mirabelki są trujące?
Spożywanie niedojrzałych mirabelek (lub też innych owoców pestkowych, takich jak wszystkie śliwki) w dużych ilościach może prowadzić do bólu żołądka i biegunki. Ale ponieważ niedojrzałe owoce są dość kwaśne, niebezpieczeństwo jest dość niewielkie – nie są one po prostu smaczne na tyle, że chciałoby się ich dużo zjeść.
Tak rośnie mirabelka
Aby w pełni rozwinąć swój aromat, mirabelki potrzebują więcej słońca niż śliwki czy węgierki. Bardzo ważny jest także rodzaj gleby. Dlatego drzewo to najlepiej rośnie na ciepłych, piaszczystych glebach, które nie wysychają. Wiosną bezkolcowe drzewa mirabelkowe rozwijają białe morze kwiatów. Tradycyjnie owoce zbiera się przez ich strząsanie. Pod drzewem rozciągnięta jest siatka, na którą spadają owoce, dzięki czemu nie zostają one uszkodzone.
Kiedy jest sezon na mirabelki?
Okres zbiorów mirabelek przypada na późne lato i trwa od lipca do września.
Jak rozpoznać dojrzałe mirabelki?
W zależności od odmiany złotożółty kolor skórki i/lub czerwone rumieńce informują o dojrzałości owoców. W przypadku odmian, które osiągają tylko kolor jasnożółty, trochę trudniej jest rozpoznać, czy owoce są już dojrzałe. Przy rozpoznawaniu dojrzałości wszystkich śliwek pomogą takie wskazówki:
- Łatwo usunąć ogonek
- Miąższ jest jędrny, poddaje się trochę przy naciśnięciu palcem
- Miąższ łatwo się oddziela od pestki
Do czego można wykorzystać mirabelki i jak je przechowywać?
Mirabelki mają pyszny słodki smak. Są one również idealne do robienia dżemów, kompotów i soków. Ponadto mirabelki są wykorzystywane do ciast oraz tortów, deserów, koktajli oraz jako suszone owoce. Mirabelka jest również używana do wyrobu nalewki owocowej. Mirabelki najlepiej jest przechowywać w lodówce. Można je przechowywać w lodówce do trzech dni. Świeże mirabelki należy spożyć jak najszybciej, ponieważ są to owoce bardzo delikatne. Miąższ można zjadać na surowo.
Czy mirabelki można mrozić?
Ponieważ te żółte śliwki nie są dostępne przez cały rok, można je zamrozić. Robi się to tak samo, jak w przypadku innych owoców pestkowych: Najpierw należy je dokładnie umyć, później osuszyć, a następnie usunąć pestki. Na koniec przełożyć mirabelki na tackę tak, by się nie stykały. Włożyć na godzinę do zamrażarki. Ten krok zapobiega zbijaniu się mirabelek w jedną wielką kulę. Zamrożone mirabelki można trzymać w pojemniku lub woreczku na mrożonki przez około dziesięć miesięcy.
Pasteryzowanie mirabelek
Pasteryzowanie umożliwia sterylizację produktów spożywczych w słoiku. Zapasteryzowane w słoikach przetwory przechowywane w chłodnym, suchym miejscu mogą wytrzymać co najmniej rok.
- 600 gramów mirabelek dokładnie umyć w ciepłej wodzie, wydrylować, wyrzucić zgniłe owoce
- Oderwać ogonki
- 500 mililitrów wody zagotować, dodać 150 gramów cukru
- Mirabelki włożyć do sterylnych zakręcanych słoików
- Zalać wodą z cukrem, zostawiając około dwa centymetry wolnej przestrzeni od zakrętki
- Zamknąć słoiki
- W garnku z wodą pasteryzować mirabelki w słoikach przez około pół godziny
Proste przygotowanie dżemu z mirabelek
Chyba najlepszym sposobem na zakonserwowanie letniego aromatu mirabelek jest przyrządzenie dżemu. To bardzo proste! Wskazówka: Dżem można według gustu wzbogacić jabłkami, wanilią, cynamonem lub rumem.
- 2 kg mirabelek umyć, przepołowić i wyjąć pestki
- Mirabelki zagotować w dużym garnku z sokiem z jednej cytryny i 500 gramami cukru żelującego (2:1)
- Przetrzeć przez sito
- Włożyć znów do garnka, wsypać kolejne 500 gramów cukru żelującego i gotować przez cztery minuty, cały czas mieszając
- Sprawdzić punkt tężenia
- Gorący dżem wlać do czystych zakręcanych słoików, zamknąć, postawić do góry nogami na pięć minut, a następnie odwrócić i pozostawić do wystygnięcia