Seler korzeniowy: aromatyczna przyprawa

Seler korzeniowy jest odmianą selera zwyczajnego, rośliny uprawianej przez człowieka od kilkuset lat. Podobnie jak burak ma rosnący pod ziemią korzeń spichrzowy. Chociaż sam seler należy do rodziny roślin baldaszkowatych. 

W kuchni znany jest seler korzeniowy i naciowy. Obie odmiany różnią się nie tylko wyglądem, ale także pochodzeniem i przeznaczeniem. Weźmy pod lupę seler korzeniowy.

Taksonomia selera: Korzeń selera zwyczajnego

Seler korzeniowy (Apium graveolens var. rapaceum), jak sama nazwa wskazuje, jest warzywem korzeniowym. Jest to jedyna odmiana selera, która tworzy w ziemi bulwę o zwartym miąższu. Chociaż spożywa się oczywiście głównie bulwę selera, jego zielone liście stanowią doskonałą przyprawę do zup.

Skąd pochodzi seler?

Seler pochodzi z południowej części basenu Morza Śródziemnego, głównie z Egiptu. Tam przez długi czas roślinę tę wkładano do grobowców. Na przestrzeni wieków seler rozprzestrzenił się na całym świecie. Obecnie uprawia się go niemal wszędzie. Największe obszary upraw znajdują się w Europie Środkowej i Wschodniej, np. w Niemczech, Polsce i na Węgrzech.

Gdzie uprawia się seler korzeniowy?

Chociaż sam seler pochodzi z regionu Morza Śródziemnego, jego różne odmiany uprawia się obecnie głównie w Niemczech, Francji i krajach Beneluksu.

Kiedy jest sezon na seler?

Seler jest zbierany od października do marca, dlatego też jest klasycznym warzywem zimowym. Ponieważ uprawia się go niemal na całym świecie, świeży jest dostępny niemal przez cały rok. Po zbiorach trafia bezpośrednio do sprzedaży albo jest marynowany lub przetwarzany i następnie oferowany w formie sproszkowanej przyprawy lub sosu.

Uprawa selera w ogrodzie

Seler najlepiej rośnie w miejscach nasłonecznionych lub lekko zacienionych. Gleba powinna być bogata w próchnicę i składniki odżywcze oraz równomiernie wilgotna.

Wysiew nasion należy wykonać dość wcześnie. Następnie rozsady przesadza się i hoduje w szklarni. Uprawę można rozpocząć już w marcu. Trwa od sześciu do ośmiu tygodni. Należy pamiętać, aby nasiona posypywać tylko cienką warstwą ziemi lub piasku. Podlewanie powinno być oszczędne. Gdy tylko przeminą późne przymrozki i z siewek wyrosną dobrze ukorzenione młode rośliny, można je sadzić na grządce. Odległość między roślinami sadzonymi na grządce powinna wynosić 40 centymetrów. Należy także zadbać o to, aby młode rośliny sadzić jak najwyżej w ziemi. W przypadku zbyt głębokiego posadzenia korzenie rośliny mogą ulec deformacji.

Obie odmiany selera są podgatunkami selera zwyczajnego. W przypadku selera korzeniowego spożywa się głównie jasny, lekko pikantny miąższ bulwy. Seler naciowy natomiast wytwarza mniejsze bulwy, ale ma mocne łodygi i delikatne liście. Łodygi mają łagodniejszy smak i stanowią doskonałą przekąskę nawet na surowo. Łodygi selera naciowego są również nazywane ogonkami liściowymi.

Kalorie: 27 kcal

Węglowodany: 2,25 g

Białko: 1,55 g

Tłuszcz: 0,33 g

Witamina A: 0 µg

Witamina B1: 0,04 mg

Witamina B2: 0,07 mg

Witamina B6: 0,2 mg

Witamina C: 8,25 mg

Witamina E: 0,5 mg

Wapń: 50 mg

Żelazo: 0,44 mg

Potas: 414 mg

Magnez: 14 mg

Sód: 77 mg

Seler zawiera wiele ważnych składników odżywczych i minerałów. Należą do nich liczne witaminy i błonnik. Seler zawiera również olejki eteryczne, które mogą mieć korzystny wpływ na naczynia krwionośne i ukrwienie. Zwiększają one przepływ krwi, a co za tym idzie obniżają jej ciśnienie. Te olejki eteryczne mogą również łagodzić podrażniony żołądek, neutralizując nadmiar kwasu żołądkowego, a także stymulując trawienie. Seler jest zatem bardzo zdrowy i powinien być regularnie włączany do diety, chyba że występuje nietolerancja.

Przeciwutleniacze w selerze

Seler jest bogaty w przeciwutleniacze. Substancje te chronią komórki organizmu przed szkodliwymi wolnymi rodnikami, takimi jak dym papierosowy, promieniowanie UV czy toksyny środowiskowe. Seler zawiera również apigeninę, jasnożółtą substancję należącą do flawonoidów. Apigenina ma działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Chroni również komórki nerwowe przed stresem i uszkodzeniami związanymi ze starzeniem się.

Seler i wzdęcia

Jeśli często cierpisz na wzdęcia, seler pomoże się ich pozbyć. Spożywanie go pobudza jelita, co może złagodzić skurcze lub usunąć nadmiar powietrza. Aby uzyskać najlepszy efekt, zaparz herbatę z korzenia selera z odrobiną imbiru i cytryny.

Seler to wyjątkowo uniwersalny składnik zup, sałatek i innych przepisów. Dlatego na stałe zadomowił się w każdej kuchni. Warto więc wiedzieć, jak najlepiej go przechowywać i na co zwrócić uwagę przy jego zakupie. Seler najlepiej przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu. Bulwę należy przechowywać bez korzeni i liści. To klasyczne warzywo korzeniowe zbiera się od października i jest ono dostępne przez całą zimę.

Zakup selera: Na to musisz zwrócić uwagę

Kupując seler korzeniowy, sprawdź, czy jego bulwa jest twarda, sucha i nie ugina się pod naciskiem palca. Upewnij się również, że nie ma na niej ciemnobrązowych plam. Lepiej unikać selera, który wydaje się miękki. Aby mieć pewność, popukaj kilka razy w bulwę. Jeśli wydaje się pusta, seler jest już stary i gąbczasty w środku, więc go nie kupuj!

Jak długo przechowywać seler w lodówce?

Warzywa korzeniowe można przechowywać w szufladzie na warzywa w lodówce przez dwa tygodnie. Nadkrojone miejsca należy jednak przykryć folią, aby bulwa nie wyschła. Seler niekrojony dłużej zachowa świeżość. Ponadto nie należy go przechowywać w pobliżu owoców, ponieważ może to spowodować jego szybsze zepsucie.

Czy można zamrozić seler?

Surowy seler można bez problemu zamrozić na około sześć miesięcy. W tym celu wystarczy obrać bulwę, pokroić w kostkę lub słupki i włożyć w pojemniku do zamrażarki. Warto wiedzieć, że ugotowany seler wytrzymuje w zamrażarce tylko około trzech miesięcy.

Seler jest klasycznym składnikiem włoszczyzny do zup i gulaszów. Ponadto aromatyczny seler jest popularną przyprawą do pożywnych dań i sałatek. Może być spożywany na surowo, gotowany, smażony lub przyrządzony na parze.

Jak smakuje seler korzeniowy?

Seler korzeniowy ma dość ostry i ziemisty smak. Zwłaszcza w porównaniu do selera naciowego, którego smak jest nieco łagodniejszy, prawie słodki.

Czy można jeść surowy seler?

Chociaż seler korzeniowy jest powszechnie znany jako składnik zup warzywnych, można go bez wahania spożywać również na surowo. Warto wiedzieć, że małe bulwy są często delikatniejsze i mniej włókniste. Świetnie smakują utarte w pikantnej sałatce.

Czy trzeba obierać seler korzeniowy?

Zanim dodamy go do potraw, należy go obrać. W tym celu należy najpierw dokładnie umyć bulwę pod bieżącą wodą, a następnie ostrym nożem odciąć liście przy nasadzie Następnie można po prostu usunąć brązową skórkę za pomocą obieraczki do warzyw.

Przyrządzanie selera

Po oczyszczeniu i obraniu selera można go pokroić. W zależności od przepisu mogą to być np. plastry, słupki lub kostka. W przypadku niektórych rodzajów selera jasny miąższ korzenia szybko brązowieje po pokrojeniu lub ugotowaniu w wyniku reakcji z tlenem. Można temu łatwo zapobiec, dodając do miąższu selera odrobinę soku z cytryny lub wlewając podczas gotowania odrobinę octu.

Jak gotować seler korzeniowy?

Aby ugotować warzywa korzeniowe, należy je po prostu po obraniu i posiekaniu włożyć do zimnej wody, a następnie zagotować. Należy pamiętać, że ugotowany seler nie powinien się rozpadać. Gotowanie całej bulwy zajmuje około 50 minut. Seler pokrojony potrzebuje na to jedynie około 15 minut.

Seler korzeniowy jako przyprawa

Miąższ bulwy selera idealnie sprawdza się w pikantnych potrawach. Również jego liście stanowią wyjątkowo aromatyczną przyprawę. Wyrazisty smak sprawdza się nie tylko w zupach, ale także w sosach czy marynatach. Zieloną część warzywa wystarczy umyć, wysuszyć, a następnie drobno posiekać i użyć jako przyprawy według uznania. Młodsze liście mają nieco łagodniejszy smak niż starsze, dlatego lepiej wcześniej sprawdzić, jak intensywnie smakuje nać tego warzywa.

Można nawet zrobić własną sól ziołową z zielonej części selera z odrobiną soli i pieprzu.