Ananas: słodko-kwaśny owoc egzotyczny
Ananas jest rodzimą rośliną owocową, występującą pierwotnie w Ameryce, a obecnie uprawianą na całym świecie w tropikalnych regionach klimatycznych. Ananasy są zazwyczaj spożywane jako świeże owoce lub przetwarzane na soki owocowe i owoce w puszkach.
Co to jest ananas?
Ananas to roślina tropikalna znana przede wszystkim z owoców o tej samej nazwie. Jasnożółty, soczysty miąższ ma słodko-kwaśny smak i przez długi czas był uważany za żywność luksusową. Nazwa tego owocu wywodzi się z języka guaraní, którym posługują się Indianie Ameryki Południowej zamieszkujący głównie w Paragwaju, a także w Brazylii, Boliwii i Argentynie. „Naná” oznacza „owoc”. Jednak niektóre źródła podają, że słowo „nanas” w języka guaraní oznacza „doskonały owoc” albo „zapach”.
Taksonomia i pochodzenie ananasa
Kto sprowadził egzotyczny owoc do Europy – i czy z botanicznego punktu widzenia jest to w ogóle owoc? Tego i więcej możesz dowiedzieć się już teraz.
Taksonomia ananasa
Ananas (Ananas comosus lub Ananas sativus) to gatunek rośliny uprawnej należący do rodziny bromeliowatych. Sama roślina tropikalna nie rośnie szczególnie duża: Pień ananasa dorasta do około 35 centymetrów, a średnica w najgrubszym miejscu dochodzi do siedmiu centymetrów. Beznasienny owocostan składa się z wielu jagód. Jagody są zrośnięte w wyraźnie wyodrębniający się fragment pędu nazywany jagodostanem.
Skąd pochodzi ananas?
Ananas przybył do Europy wraz z Krzysztofem Kolumbem. Wcześniej uprawiano go już w obu Amerykach. Tam był nie tylko używany do celów spożywczych, ale był również stosowany jako lekarstwo i był używany do produkcji wina. W późniejszym okresie owoc ten uprawiano w szklarniach także w Europie, jednak w większości był on w dalszym ciągu importowany z Hawajów. Obecnie Kostaryka jest krajem numer jeden wśród eksporterów. Ananasy pochodzą także z Ekwadoru, RPA, Wybrzeża Kości Słoniowej, Ghany i Hondurasu.
Uprawa i sezon ananasa
Większość ananasów pokonuje długą drogę, zanim trafi do naszej kuchni.
Gdzie rośnie ananas?
Obecnie głównymi obszarami uprawy ananasów są Kostaryka, Brazylia, Tajlandia, Indonezja, Indie i Filipiny. Roślinę tę uprawia się także w Europie, np. w Hiszpanii, chociaż w tym rejonie głównie w szklarni.
Wskazówka: Czy kiedykolwiek przyszedł ci do głowy pomysł, aby samodzielnie uprawiać ananasy? W ogrodzie jest na to za zimno, ale na parapecie powinno się sprawdzić – nawet bez większej pielęgnacji. Aby to zrobić, po prostu usuń łodygę z owocu, odetnij końcówkę i usuń stare liście. Następnie zdezynfekuj łodygę odrobiną węgla drzewnego i pozostaw do wyschnięcia na dwa dni. Teraz posadź ją w doniczce i postaw w jasnym miejscu. Roślina potrzebuje niewiele wody. Wystarczy ją podlewać co dwa, trzy tygodnie. A potem potrzeba dużo cierpliwości: Uformowanie dojrzałego ananasa może zająć do czterech lat. Ale do tego czasu masz piękną roślinę i projekt, który przynosi radość.
Kiedy jest sezon na ananasa?
Ananas jest dostępny przez cały rok.
Co kryje się w ananasie
Ananas jest bogaty we wtórne substancje roślinne, a także ma działanie antyoksydacyjne. Ważnymi składnikami są tutaj katechiny, epikatechina i kwas galusowy. Warto również wspomnieć o enzymie bromelaina, który wspomaga krążenie krwi, ma działanie przeciwzapalne i pobudza trawienie. Ananas jest bogaty w różne enzymy. Ananas zawiera również wiele ważnych witamin i minerałów. Warto wspomnieć o witaminie A, witaminie C, witaminie E oraz witaminach B1, B2 i B6. Potas, sód i żelazo występują jako minerały.
Ananas zawiera dużo wody, co czyni go stosunkowo niskokalorycznym owocem.
Wartość odżywcza na 100 g ananasa
Kalorie | 57 kcal |
Węglowodany | 12,4 g |
Tłuszcz | 0,2 g |
Białko | 0,5 g |
Błonnik | 1,4 g |
Witamina C | 19 mg |
Witamina E | 0,1 mg |
Potas | 150 mg |
Wapń | 16 mg |
Magnez | 17 mg |
Sód | 39 mg |
Czy ananas jest zdrowy?
Ten tropikalny owoc jest nie tylko pełen smaku, ale także zdrowych składników odżywczych. Smacznego!
Enzym z ananasa: Jak działa?
Bromelaina, znana również jako enzym ananasowy, to substancja, która ma działanie przeciwzapalne i wspomaga krążenie krwi. Enzym ten jest zatem przyjmowany na przykład po operacjach, aby złagodzić obrzęk i przyspieszyć gojenie. Codzienne podjadanie ananasa nie jest jednak wystarczające, ponieważ ilość zawartej w nim bromelainy jest zbyt niska. Istnieją jednak specjalne preparaty (w kapsułkach i proszku), które zawierają enzym ananasa w skoncentrowanej formie.
Czy ananas poprawia nastrój?
Miąższ ananasa zawiera aminokwas tryptofan. Jest to ważny budulec naszego hormonu szczęścia – serotoniny. Przez długi czas uważano, że tryptofan roślinny nie może dotrzeć do naszego mózgu. Najnowsze badania sugerują jednak, że tryptofan z ananasa może również wymiernie zwiększyć poziom serotoniny.
Czy można jeść ananasa w ciąży?
Zasadniczo jedzenie ananasa w czasie ciąży nie jest zabronione. Wręcz przeciwnie: Ananas dostarcza mamie i dziecku witaminy C i może przeciwdziałać gromadzeniu się wody w nogach. Enzym bromelaina nie wpływa na przedwczesny poród, chociaż utrzymuje się takie błędne przekonanie. Jednak nie zostało jeszcze wystarczająco wyjaśnione, czy może ona prowadzić do zaburzeń krzepnięcia krwi, więc kobiety w ciąży powinny jeść ananasa tylko w rozsądnych ilościach.
Podczas karmienia piersią zwiększone spożycie ananasa może powodować podrażnienia pupy u dziecka. Niewielka ilość kwasu jest bowiem przenoszona przez mleko matki.
Zakup i przechowywanie ananasa: Wskazówki
Masz ochotę na ananasa? Podpowiemy Ci, jak znaleźć najsmaczniejszy owoc.
Zakup ananasa: na to musisz zwrócić uwagę
Owoce powinny lekko ustąpić pod lekkim naciśnięciem palcem. Korona powinna być zielona i nie pożółkła – jeśli liście dają się stosunkowo łatwo wyciągnąć, ananas jest w pełni dojrzały. Czego wiele osób nie wie: Zielony ananas nie dojrzeje po zebraniu. Nie wolno zatem sprzedawać go w stanie niedojrzałym, zwłaszcza że spożycie go może doprowadzić do problemów żołądkowo-jelitowych. Świeży ananas można kupić przez cały rok w supermarkecie i warzywniaku. Jeśli to możliwe, zwróć uwagę na jakość organiczną. Jeśli egzotyczny produkt jest importowany samolotem, ślad CO2 jednego kilograma ananasów wynosi ponad 15 kilogramów. Jeśli zostanie do nas dostarczony statkiem, ślad wyniesie 0,6 kilograma CO2. Wciąż dość dużo, ale jest to zdecydowanie mniejsze zło.
Prawidłowe przechowywanie ananasa: tak to się robi
Świeży ananas można przechowywać w temperaturze pokojowej przez kilka dni. Po przekrojeniu należy go ułożyć na talerzu świeżą stroną do dołu (lub przykryć przeciętą powierzchnię folią spożywczą i przechowywać w lodówce). Zepsuty ananas zaczyna fermentować – można to rozpoznać po zapachu i smaku.
Wykorzystanie i przyrządzanie ananasa
Ananas doskonale nadaje się do spożycia jako owoc pokrojony w plastry lub na małe kawałki, w sałatce owocowej z jogurtem lub jako sok ananasowy. Ananas jest często używany w daniach kuchni azjatyckiej i nadaje im typowy słodko-kwaśny smak. Ananasy powinny być przechowywane w temperaturze około 10 stopni. Po pokrojeniu ananasa należy go schłodzić w lodówce, a następnie szybko spożyć. Można też pokrojone kawałki ananasa zamrozić.
Jak pokroić ananasa?
Gruba skórka, nieporęczny kształt: Krojenie ananasa bez wycięcia zbyt dużej ilości miąższu jest prawdziwym wyzwaniem. Ale dzięki naszym wskazówkom szybko się tego nauczysz.
- Połóż ananasa na boku na desce do krojenia i ostrym, dużym nożem odetnij łodygę oraz dolną część owocu.
- Postaw ananasa pionowo i za pomocą noża usuń skórkę, ścinając ją od góry do dołu.
- Jeśli w miąższu pozostały drobne kawałki skórki (tzw. oczka), wytnij je małym, ostrym nożykiem.
- Pokrój obranego ananasa na plastry.
- Możesz zjeść twardy rdzeń w środku lub również go wyciąć.
Ananas jako surowy produkt spożywczy
Ananas świetnie smakuje na surowo, zarówno jako samodzielna przekąska, jak i w sałatce owocowej. Ten tropikalny owoc świetnie nadaje się również do smoothie i koktajli. Należy jednak zachować ostrożność: Niestety, surowy ananas nie komponuje się dobrze z produktami mlecznymi, ponieważ po dłuższym czasie enzym bromelaina rozkłada białko i sprawia, że potrawa staje się gorzka. Jeśli na przykład podajesz ananasa z jogurtem, należy go szybko zjeść. Podgrzewanie niszczy enzym, więc ten problem nie występuje w przypadku gotowanego ananasa lub plastrów z puszki.
Przyrządzanie potraw z ananasem
Ananas nadaje świeży, kwaśno-słodki smak pikantnym potrawom, dlatego jest często używany w curry, z rybami, w zupach i daniach z ryżu w Tajlandii, na Karaibach i Filipinach. Można go grillować, smażyć, piec i gotować – wyobraźnia nie zna granic.
Ananas z grilla: wyjątkowy smak
Grillowany ananas to jeden z najsmaczniejszych deserów na świecie. Doskonale komponuje się z odrobiną oliwy z oliwek i miodu, a także z rumem. Jego słodki, świeży smak doskonale uzupełnia grillowe menu.
- Pokrój ananasa na plastry i posmaruj odrobiną oliwy z oliwek.
- Piecz na grillu, aż plastry staną się złotobrązowe (zajmie to około pięciu minut).
- Skrop miodem (i rumem).
- Podawaj z lodami waniliowymi i kilkoma listkami mięty.
Interesujące pytania dotyczące ananasa
Warto wiedzieć: Dzięki poniższym wiadomościom staniesz się prawdziwym znawcą ananasów:
Co to są truskawki ananasowe?
Są dość rzadkie: to białe truskawki. Nie są one bynajmniej wybrykiem natury, ale odmianą uprawną. Truskawka ananasowa różni się nie tylko wyglądem od czerwonego oryginału, ale także smakiem. Ich aromat przypomina nieco prawdziwego ananasa. Zresztą, zwykła truskawka ogrodowa była kiedyś nazywana „truskawką ananasową”, aby odróżnić ją od mniejszych dzikich truskawek. W Austrii i niektórych częściach południowych Niemiec truskawki są czasami nadal nazywane ananasowymi, co może rodzić wiele nieporozumień. Ananas jadalny nazywany jest również ananasem czubiastym.
Czy psy mogą jeść ananasy?
Większość psów uwielbia jeść ananasa ze względu na jego słodycz. W rzeczywistości nic nie stoi na przeszkodzie, aby od czasu do czasu dać swojemu czworonożnemu przyjacielowi kawałek świeżego owocu. Nie tylko dostarcza mu potasu, witaminy C i pierwiastków śladowych, ale może nawet chronić przed robakami. Oczywiście nie należy rezygnować ze środków odrobaczających. Zbyt duża ilość tego owocu może prowadzić do wzdęć i biegunki ze względu na jego kwasowość.
Dlaczego ananas piecze w język?
Jeśli podczas jedzenia ananasa odczuwasz mrowienia na języku i pieczenie kącików ust, nie martw się, to nie oznacza, że masz uczulenie. Enzym bromelaina, o którym już kilkakrotnie wspominano, po prostu wykonuje swoją pracę, rozkładając białko. Jest to odczuwalne jako mrowienie, ale nie jest szkodliwe.
