Trwa wczytywanie danych

Trwa przesyłanie danych.

Herbata z pokrzywy: Działanie, składniki i nie tylko

Nigdy więcej uciążliwych chwastów! Ale pokrzywy to nie tylko zarastające ogród zielsko. Z jej liści zrobisz pyszną herbatę, która pomoże złagodzić niektóre dolegliwości. Tutaj dowiesz się wszystkiego, co warto wiedzieć o tym ziole!

Na stole stoi kilka filiżanek z herbatą z pokrzywy, obok leży kilka liści pokrzywy, ujęcie z góry.
© IRINA - stock.adobe.com

Informacje w skrócie

  • W tym artykule dowiesz się wszystkiego o pochodzeniu i klasyfikacji botanicznej pokrzywy.
  • Poznasz również składniki tego zdrowego zioła oraz działanie herbaty z jego liści.
  • Dzięki naszym wskazówkom błyskawicznie przygotujesz pokrzywę do picia. Ponadto znajdziesz tu porady dotyczące prawidłowego przechowywania.
Definicja

Czym jest herbata z pokrzywy?

Pokrzywa zwyczajna (nazwa botaniczna: Urtica) jest znana głównie jako chwast, który przy dotknięciu powoduje nieprzyjemne uczucie pieczenia skóry. Dlatego nie jest mile widziana w ogrodach. Jednak dla wielu zwolenników medycyny naturalnej jest ona ważną rośliną leczniczą, której korzystny wpływ na zdrowie znany jest już od starożytności.

Herbata z liści pokrzywy może na przykład wspomagać leczenie zapalenia pęcherza moczowego, ponieważ roślina ta zawiera niewielkie ilości substancji czynnych o działaniu odtruwającym, przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Bez obaw: Po wysuszeniu, zagotowaniu lub zalaniu wodą liście tej rośliny przestają parzyć i można je śmiało jeść lub pić. Herbata z pokrzywy jest dostępna w postaci ziół lub w torebkach. Ale herbatę można też łatwo przygotować samodzielnie. 


Pochodzenie

Klasyfikacja botaniczna i pochodzenie pokrzywy

Pokrzywa zwyczajna to wytrzymała roślina, która od wieków jest ceniona na całym świecie za jej walory lecznicze. Roślina ta wywodzi się z Europy Środkowej. Jej właściwości lecznicze doceniano już w czasach starożytnych. Lekarze oraz zielarze z Grecji i Rzymu opisywali w swoich pracach pozytywny wpływ tego zioła na zdrowie. Pokrzywę często stosowano też w medycynie średniowiecznej, ponieważ była łatwo dostępna w przyrodzie. Ta roślina nie jest wymagająca i dlatego jest obecnie szeroko rozpowszechniona w Azji, Ameryce Północnej i północnej Europie. Rośnie wszędzie tam, gdzie jest wilgotna gleba bogata w składniki odżywcze i azot. Dlatego często można ją spotkać na obrzeżach lasów, w pobliżu ugorów, stawów, sadzawek i rzek. 

Klasyfikacja botaniczna pokrzywy zwyczajnej

Pokrzywa zwyczajna to wieloletnia roślina zielna z rodziny pokrzywowatych. Osiąga wysokość od 10 do 300 centymetrów. W naszych szerokościach geograficznych rosną dwa gatunki: pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) i pokrzywa żegawka (Urtica urens). Pędy rośliny są kanciaste i gęsto rozgałęzione. Jej charakterystyczną cechą są liście: Mają lekko sercowaty kształt, są spiczaste i ząbkowane, a ich powierzchnia ma wyrazistą strukturę. Pędy i liście są pokryte kłującymi włoskami. Stanowią one mechanizm ochronny i po dotknięciu pozostawiają na skórze bolesne, swędzące bąble. Okres kwitnienia pokrzywy zwyczajnej rozpoczyna się zwykle pod koniec czerwca i trwa do października. W tym czasie pojawiają się zielonkawe kwiaty tworzące zwisające grona. Roślina ta jest wiatropylna: Gdy otwierają się przylistki kwiatów męskich, pyłek jest wyrzucany w powietrze i przenoszony przez wiatr na kwiaty żeńskie.  


Substancje odżywcze

Składniki pokrzywy 

Pokrzywy mają dużo witamin i minerałów. Zawartość białka w 100 g wynosi około 7–9 g, co oznacza, że jest ona bardzo wysoka. Rośliny te są też bogate w witaminy C, A, E i K oraz zawierają cenny wapń, magnez, żelazo, kwas krzemowy, krzem i fosfor. Dodatkowo występują w nich substancje bioaktywne, takie jak flawonoidy, kwas galusowy, garbnikowy i mrówkowy oraz karotenoidy. Niemal unikalne połączenie składników odżywczych!  

Wartość odżywcza pokrzywy w 100 gramach:

  • Energia: 42 kcal
  • Tłuszcz: 610 mg
  • Węglowodany: 1309 mg
  • Białko: 7370 mg
  • Sól: 203 mg
  • Błonnik: 3110 mg
  • Minerały: 2260 mg

Aspekt zdrowotny

Jakie właściwości lecznicze ma herbata z pokrzywy?

Herbata z pokrzywy zawiera wiele ważnych składników mineralnych, takich jak żelazo i wapń, dużą dawkę witaminy C, a także garbniki, białka i nienasycone kwasy tłuszczowe. Współdziałanie tych substancji ma korzystny wpływ na zdrowie. Prawdopodobnie najbardziej znanym efektem herbaty z pokrzywy jest działanie moczopędne. Z tego powodu zielony napar doskonale przepłukuje pęcherz i drogi moczowe. Może to zapobiec uciążliwym infekcjom pęcherza moczowego. Dzięki wysokiej zawartości żelaza wspomagany jest również proces wytwarzania krwi. Herbacie z pokrzywy przypisuje się wiele innych pozytywnych skutków, które jednak nie zawsze są potwierdzone naukowo. 

Możliwe korzystne działanie herbaty z pokrzywy na organizm:

  • stymuluje przemianę materii i oczyszcza organizm
  • hamuje procesy zapalne dzięki zawartym w niej flawonoidom, np. przy reumatyzmie
  • działa moczopędnie, dzięki czemu pomaga w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego
  • wzmacnia układ odpornościowy
  • obniża ciśnienie krwi i poziom cukru we krwi
  • łagodzi dolegliwości żołądkowe
  • zmniejsza skurcze menstruacyjne
  • pomaga usunąć nadmiar wody z organizmu i jest pomocna np. w stosowaniu diety
  • poprawia wygląd skóry i stymuluje wzrost włosów

Uprawa i zbiory

Tak powstaje herbata z pokrzywy

Uprawa i zbiór pokrzywy zwyczajnej

Dobra wiadomość: To zioło rośnie praktycznie wszędzie, nawet w parkach i na skwerach w dużych miastach. Uprawia się je również na polach do celów leczniczych. W komercyjnej produkcji do zbierania tych roślin używa się specjalnych maszyn. Na własny użytek zrywa się je ręcznie. Idealną porą na zbiory jest wiosna. W tym czasie pędy pokrzyw są jeszcze delikatne, młode i bogate w składniki odżywcze. Zasadniczo jednak można je zbierać od maja do września. 

Przemysłowa produkcja herbaty z pokrzywy

Po zebraniu roślin oddziela się łodygi od liści. Następnie liście są suszone. Temperatura suszenia nie może przekraczać 40 stopni Celsjusza, w przeciwnym razie dochodzi do utraty cennych składników. Po całkowitym wysuszeniu zioła są pakowane hermetycznie i sprzedawane.

Domowy napar z pokrzywy

Herbatę z pokrzywy można kupić w supermarketach, sklepach ze zdrową żywnością lub w Internecie, ale zaparzona w domu jest o wiele lepsza – i pozwala zaoszczędzić pieniądze! Można po prostu zebrać rośliny rosnące w naturze. Trzeba jednak zachować ostrożność: Nie należy zbierać ziół rosnących przy ruchliwych drogach, w pobliżu fabryk lub miejscach uczęszczanych przez psy, ponieważ zanieczyszczenia mogą je skazić.

Pokrzywę można także z łatwością wyhodować samodzielnie w ogrodzie. Wymaga umiarkowanie nasłonecznionego stanowiska oraz bogatej w składniki odżywcze i wilgotnej gleby. Nasiona można wysiewać bezpośrednio na grządce lub w doniczkach, jeśli są one wystarczająco szerokie i wysokie. Rośliny te potrzebują bowiem przestrzeni! Najlepiej wysiewać je od końca marca do połowy maja. Należy dbać o to, aby były zawsze dobrze nawilżone. 

Zbiory pokrzywy na herbatę – tak to się robi:

  • Potrzebne są rękawice i sekator.
  • Odcinaj młode pędy u podstawy.
  • Usuń drobne kolce, przecierając roślinę od podstawy do końca pędu.
  • Pędy należy dokładnie umyć.
  • Działanie lecznicze jest najsilniejsze, jeśli zaparzasz świeże liście zaraz po ich zebraniu.
  • Pędy można też suszyć przez około dwa tygodnie, aby ziele starczyło nam na dłużej.
  • W tym celu należy ułożone w pęczek łodygi zawiesić w zacienionym i przewiewnym miejscu.
  • Nigdy nie susz pokrzywy na słońcu, w przeciwnym razie zblednie i straci aktywne składniki!
  • W ten sposób sprawdzisz, czy pędy są już wysuszone: Liście szeleszczą i kruszą się przy pocieraniu.
  • Zerwij liście i przechowuj je w pojemniku na herbatę lub w słoiku z zakrętką.

Przygotowanie

Tak zaparzysz doskonałą herbatę z pokrzywy  

Mały wysiłek, duży efekt: Napar z pokrzywy przygotujesz łatwo i szybko. Oto sposób:

  1. Do filiżanki wsyp trzy do czterech łyżeczek świeżych lub jedną łyżeczkę suszonych liści.
  2. Zalej je 200 ml wrzącej wody.
  3. Pozostaw do naciągnięcia na 10 do 15 minut.
  4. Przelej wywar przez sitko lub ściereczkę, aby oddzielić liście.
  5. Do herbaty można dodać miód lub inny środek słodzący.

Przechowywanie

Jak najlepiej przechowywać herbatę z pokrzywy?

Aby korzystać z właściwości pokrzywy przez długi czas, zwróć uwagę na kilka rzeczy. Herbata ma zwykle kilkuletni okres przydatności do spożycia. Jednak termin ważności zakupionych ziół wynosi zazwyczaj około 18 miesięcy i to nie bez powodu: Po tym czasie nadal można je pić, ale ich działanie słabnie.

Przechowywanie herbaty z pokrzywy

  • Te zioła należy przechowywać w szczelnym opakowaniu, takim jak pojemnik na herbatę lub słoik z zakrętką,
  • Dzięki temu nie przechodzą one zapachami i nie tracą aromatu.
  • Miejsce przechowywania powinno być suche, chłodne i ciemne.