Herbata z pokrzywy: Działanie, składniki i nie tylko
Informacje w skrócie
- W tym artykule dowiesz się wszystkiego o pochodzeniu i klasyfikacji botanicznej pokrzywy.
- Poznasz również składniki tego zdrowego zioła oraz działanie herbaty z jego liści.
- Dzięki naszym wskazówkom błyskawicznie przygotujesz pokrzywę do picia. Ponadto znajdziesz tu porady dotyczące prawidłowego przechowywania.
Czym jest herbata z pokrzywy?
Pokrzywa zwyczajna (nazwa botaniczna: Urtica) jest znana głównie jako chwast, który przy dotknięciu powoduje nieprzyjemne uczucie pieczenia skóry. Dlatego nie jest mile widziana w ogrodach. Jednak dla wielu zwolenników medycyny naturalnej jest ona ważną rośliną leczniczą, której korzystny wpływ na zdrowie znany jest już od starożytności.
Herbata z liści pokrzywy może na przykład wspomagać leczenie zapalenia pęcherza moczowego, ponieważ roślina ta zawiera niewielkie ilości substancji czynnych o działaniu odtruwającym, przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Bez obaw: Po wysuszeniu, zagotowaniu lub zalaniu wodą liście tej rośliny przestają parzyć i można je śmiało jeść lub pić. Herbata z pokrzywy jest dostępna w postaci ziół lub w torebkach. Ale herbatę można też łatwo przygotować samodzielnie.
Klasyfikacja botaniczna i pochodzenie pokrzywy
Pokrzywa zwyczajna to wytrzymała roślina, która od wieków jest ceniona na całym świecie za jej walory lecznicze. Roślina ta wywodzi się z Europy Środkowej. Jej właściwości lecznicze doceniano już w czasach starożytnych. Lekarze oraz zielarze z Grecji i Rzymu opisywali w swoich pracach pozytywny wpływ tego zioła na zdrowie. Pokrzywę często stosowano też w medycynie średniowiecznej, ponieważ była łatwo dostępna w przyrodzie. Ta roślina nie jest wymagająca i dlatego jest obecnie szeroko rozpowszechniona w Azji, Ameryce Północnej i północnej Europie. Rośnie wszędzie tam, gdzie jest wilgotna gleba bogata w składniki odżywcze i azot. Dlatego często można ją spotkać na obrzeżach lasów, w pobliżu ugorów, stawów, sadzawek i rzek.
Klasyfikacja botaniczna pokrzywy zwyczajnej
Pokrzywa zwyczajna to wieloletnia roślina zielna z rodziny pokrzywowatych. Osiąga wysokość od 10 do 300 centymetrów. W naszych szerokościach geograficznych rosną dwa gatunki: pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) i pokrzywa żegawka (Urtica urens). Pędy rośliny są kanciaste i gęsto rozgałęzione. Jej charakterystyczną cechą są liście: Mają lekko sercowaty kształt, są spiczaste i ząbkowane, a ich powierzchnia ma wyrazistą strukturę. Pędy i liście są pokryte kłującymi włoskami. Stanowią one mechanizm ochronny i po dotknięciu pozostawiają na skórze bolesne, swędzące bąble. Okres kwitnienia pokrzywy zwyczajnej rozpoczyna się zwykle pod koniec czerwca i trwa do października. W tym czasie pojawiają się zielonkawe kwiaty tworzące zwisające grona. Roślina ta jest wiatropylna: Gdy otwierają się przylistki kwiatów męskich, pyłek jest wyrzucany w powietrze i przenoszony przez wiatr na kwiaty żeńskie.
Składniki pokrzywy
Pokrzywy mają dużo witamin i minerałów. Zawartość białka w 100 g wynosi około 7–9 g, co oznacza, że jest ona bardzo wysoka. Rośliny te są też bogate w witaminy C, A, E i K oraz zawierają cenny wapń, magnez, żelazo, kwas krzemowy, krzem i fosfor. Dodatkowo występują w nich substancje bioaktywne, takie jak flawonoidy, kwas galusowy, garbnikowy i mrówkowy oraz karotenoidy. Niemal unikalne połączenie składników odżywczych!
Wartość odżywcza pokrzywy w 100 gramach:
- Energia: 42 kcal
- Tłuszcz: 610 mg
- Węglowodany: 1309 mg
- Białko: 7370 mg
- Sól: 203 mg
- Błonnik: 3110 mg
- Minerały: 2260 mg
Jakie właściwości lecznicze ma herbata z pokrzywy?
Herbata z pokrzywy zawiera wiele ważnych składników mineralnych, takich jak żelazo i wapń, dużą dawkę witaminy C, a także garbniki, białka i nienasycone kwasy tłuszczowe. Współdziałanie tych substancji ma korzystny wpływ na zdrowie. Prawdopodobnie najbardziej znanym efektem herbaty z pokrzywy jest działanie moczopędne. Z tego powodu zielony napar doskonale przepłukuje pęcherz i drogi moczowe. Może to zapobiec uciążliwym infekcjom pęcherza moczowego. Dzięki wysokiej zawartości żelaza wspomagany jest również proces wytwarzania krwi. Herbacie z pokrzywy przypisuje się wiele innych pozytywnych skutków, które jednak nie zawsze są potwierdzone naukowo.
Możliwe korzystne działanie herbaty z pokrzywy na organizm:
- stymuluje przemianę materii i oczyszcza organizm
- hamuje procesy zapalne dzięki zawartym w niej flawonoidom, np. przy reumatyzmie
- działa moczopędnie, dzięki czemu pomaga w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego
- wzmacnia układ odpornościowy
- obniża ciśnienie krwi i poziom cukru we krwi
- łagodzi dolegliwości żołądkowe
- zmniejsza skurcze menstruacyjne
- pomaga usunąć nadmiar wody z organizmu i jest pomocna np. w stosowaniu diety
- poprawia wygląd skóry i stymuluje wzrost włosów
Tak powstaje herbata z pokrzywy
Uprawa i zbiór pokrzywy zwyczajnej
Dobra wiadomość: To zioło rośnie praktycznie wszędzie, nawet w parkach i na skwerach w dużych miastach. Uprawia się je również na polach do celów leczniczych. W komercyjnej produkcji do zbierania tych roślin używa się specjalnych maszyn. Na własny użytek zrywa się je ręcznie. Idealną porą na zbiory jest wiosna. W tym czasie pędy pokrzyw są jeszcze delikatne, młode i bogate w składniki odżywcze. Zasadniczo jednak można je zbierać od maja do września.
Przemysłowa produkcja herbaty z pokrzywy
Po zebraniu roślin oddziela się łodygi od liści. Następnie liście są suszone. Temperatura suszenia nie może przekraczać 40 stopni Celsjusza, w przeciwnym razie dochodzi do utraty cennych składników. Po całkowitym wysuszeniu zioła są pakowane hermetycznie i sprzedawane.
Domowy napar z pokrzywy
Herbatę z pokrzywy można kupić w supermarketach, sklepach ze zdrową żywnością lub w Internecie, ale zaparzona w domu jest o wiele lepsza – i pozwala zaoszczędzić pieniądze! Można po prostu zebrać rośliny rosnące w naturze. Trzeba jednak zachować ostrożność: Nie należy zbierać ziół rosnących przy ruchliwych drogach, w pobliżu fabryk lub miejscach uczęszczanych przez psy, ponieważ zanieczyszczenia mogą je skazić.
Pokrzywę można także z łatwością wyhodować samodzielnie w ogrodzie. Wymaga umiarkowanie nasłonecznionego stanowiska oraz bogatej w składniki odżywcze i wilgotnej gleby. Nasiona można wysiewać bezpośrednio na grządce lub w doniczkach, jeśli są one wystarczająco szerokie i wysokie. Rośliny te potrzebują bowiem przestrzeni! Najlepiej wysiewać je od końca marca do połowy maja. Należy dbać o to, aby były zawsze dobrze nawilżone.
Zbiory pokrzywy na herbatę – tak to się robi:
- Potrzebne są rękawice i sekator.
- Odcinaj młode pędy u podstawy.
- Usuń drobne kolce, przecierając roślinę od podstawy do końca pędu.
- Pędy należy dokładnie umyć.
- Działanie lecznicze jest najsilniejsze, jeśli zaparzasz świeże liście zaraz po ich zebraniu.
- Pędy można też suszyć przez około dwa tygodnie, aby ziele starczyło nam na dłużej.
- W tym celu należy ułożone w pęczek łodygi zawiesić w zacienionym i przewiewnym miejscu.
- Nigdy nie susz pokrzywy na słońcu, w przeciwnym razie zblednie i straci aktywne składniki!
- W ten sposób sprawdzisz, czy pędy są już wysuszone: Liście szeleszczą i kruszą się przy pocieraniu.
- Zerwij liście i przechowuj je w pojemniku na herbatę lub w słoiku z zakrętką.
Tak zaparzysz doskonałą herbatę z pokrzywy
Mały wysiłek, duży efekt: Napar z pokrzywy przygotujesz łatwo i szybko. Oto sposób:
- Do filiżanki wsyp trzy do czterech łyżeczek świeżych lub jedną łyżeczkę suszonych liści.
- Zalej je 200 ml wrzącej wody.
- Pozostaw do naciągnięcia na 10 do 15 minut.
- Przelej wywar przez sitko lub ściereczkę, aby oddzielić liście.
- Do herbaty można dodać miód lub inny środek słodzący.
Jak najlepiej przechowywać herbatę z pokrzywy?
Aby korzystać z właściwości pokrzywy przez długi czas, zwróć uwagę na kilka rzeczy. Herbata ma zwykle kilkuletni okres przydatności do spożycia. Jednak termin ważności zakupionych ziół wynosi zazwyczaj około 18 miesięcy i to nie bez powodu: Po tym czasie nadal można je pić, ale ich działanie słabnie.
Przechowywanie herbaty z pokrzywy
- Te zioła należy przechowywać w szczelnym opakowaniu, takim jak pojemnik na herbatę lub słoik z zakrętką,
- Dzięki temu nie przechodzą one zapachami i nie tracą aromatu.
- Miejsce przechowywania powinno być suche, chłodne i ciemne.
