Projekt ogrodu: Praktyczny i efektowny

Przed przystąpieniem do projektowania wymarzonego ogrodu warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Chcesz dokonać w ogrodzie tylko drobnych zmian, czy zaplanować go na nowo? Masz pusty teren do zagospodarowania, czy działkę z zaniedbanymi krzewami i wysoką po kolana trawą? Zdecyduj, które rośliny zostawić i, odpowiednio przycinając, znowu wydobyć ich piękno.

Rozplanowanie ogrodu krok po kroku:

• Zmierz cały ogród lub fragment, który chcesz przeprojektować i zrób jego szkic.
  
• Zwłaszcza w przypadku małej działki warto znać dokładne wymiary, ponieważ nawet na tarasie miejsca do siedzenia dla czterech osób zajmują około 20 m². Narysuj istniejące elementy, takie jak dom i jego wejścia, altana, drzewa i krzewy.
  
• Zaznacz, które obszary są nasłonecznione lub zacienione i o jakich porach dnia. To jest ważne przy wyborze miejsca do wypoczynku i doborze roślin ogrodowych. Na przykład większość warzyw, kwiatów jednorocznych i bylin lubi słońce. Warto wiedzieć, że miejsca, w których w letnie dni słońce intensywnie operuje przez 8 godzin są uważane za słoneczne. Tam, gdzie mocno grzeje przez 4 godziny jest półcień. Miejsca, w których jest go jeszcze mniej są uznawane za cieniste. Przed posadzeniem roślin można zasięgnąć rady eksperta w sprawie warunków glebowych.  
  
• Podstawowe pytanie, jakie należy sobie zadać, powinno dotyczyć przeznaczenia ogrodu. Chcesz stworzyć dla siebie kwitnącą oazę, rodzinny ogród z miejscem do zabaw dla dzieci lub z wybiegiem dla królika? Na czym z całą pewnością Ci zależy – na palenisku, czy oczku wodnym? Czy istnieją ograniczenia wynikające z przepisów budowlanych? Na przykład, czy można zbudować altankę, posadzić nowe drzewa lub wyciąć stare? Ile czasu możesz lub chcesz poświęcić na swój projekt ogrodu? W jakim stylu chcesz go urządzić?
  
• Na szkicu możesz oznaczyć miejsca do siedzenia, placyk zabaw, rośliny, ścieżki itp. Dobre rozplanowanie ogrodu to podstawa, zwłaszcza gdy jest mały.
  
• Wskazówka: Możesz wyciąć większe elementy z papieru, a następnie układać je na naszkicowanym planie ogrodu, aby mieć wizualizację jego podziału. Pomoce do planowania można kupić również w internetowych sklepach budowlanych lub ogrodniczych.
  

W projekcie ogrodu uwzględnij ścieżki, które będą najczęściej uczęszczane. Zastanów się, między którymi elementami ogrodu powinna być dobra komunikacja? Na przykład, między kuchnią a grządkami lub skrzynkami z ziołami albo między drzwiami wejściowymi a kompostownikiem. W ten sposób łatwiej wytyczyć przydatne ścieżki. Można je zrobić z kostki brukowej, kamienia naturalnego albo grysu. Przy wyborze materiału warto się kierować wykończeniem grządek albo miejsca do siedzenia, aby wszystkie elementy tworzyły harmonijną całość. Zamiast ciągłych ścieżek można również układać pojedyncze kamienne płyty. Wskazówka: Projektowane ścieżki ogrodowe warto wyznaczyć sznurkiem, aby można było po nich pospacerować i lepiej je sobie wyobrazić.

Jeśli planujesz ogródek dla dzieci, upewnij się, że nie sadzisz trujących roślin, takich jak złotokap czy cis. Aby uchronić się przed niebezpieczeństwem, oczko wodne można przykryć siatką lub przełożyć jego zbudowanie na późniejsze lata. Ważne jest również zaplanowanie zacienionych miejsc. Jeśli w ogrodzie nie ma drzew, które zapewniłyby naturalny cień, można zamontować żagle ogrodowe. Grządki warzywne zachęcają do przyjemnego hobby na powietrzu. Rodzime krzewy oferują ptakom i owadom przestrzeń do gniazdowania i zapraszają najmłodszych do obserwacji. Oprócz trawnika do szaleństw na powietrzu przydadzą się urządzenia do zabawy, które można zainstalować na stałe. Wokół nich należy zaplanować miękkie podłoże, np. z piasku, lub kory. Jeśli chcesz mieć trampolinę, która nie zasłoni ogrodu i będzie bezpieczniejsza, wkop ją częściowo w ziemię. 

Zapewnienie prywatności jest ważnym etapem planowania, szczególnie w przypadku małych ogrodów. Miejsce do wypoczynku można zasłonić ogrodzeniem z tworzywa sztucznego, drewna lub bambusa. Warto przy nim zasadzić bluszcz, winorośl i kwitnące rośliny pnące, takie jak powojniki. Otulone zielenią ogrodzenie zapewnia latem dodatkową prywatność. Wspaniale prezentują się także żywopłoty liściaste, wyhodowane z sadzonek lub młodych roślin, np. grabu, które można tanio kupić na giełdzie ogrodniczej. Żywopłoty z krzewów jagodowych dają pożywienie i schronienie dla owadów i ptaków. Jeśli jednak chcesz, aby naturalna osłona zapewniała prywatność również zimą, zdecyduj się na żywopłot z roślin zimozielonych, takich jak tuja, cyprys lub liguster. Wiecznie zielona nieszpułka również jest efektowna. Nadaje się na żywopłot, ponieważ szybko rośnie i osiąga wysokość do dwóch metrów. Żywopłoty, a także murki lub pojedyncze krzewy pomogą stworzyć podział tematyczny ogrodu.

Oczywiście w projekcie ogrodu nie powinno zabraknąć grządek. Postaraj się optymalnie rozmieścić rośliny. Kilka wysokich bylin utworzy tło. Byliny to rośliny wieloletnie, których pędy nie drewnieją. Należą do nich ostróżka, floks czy lawenda. Te rośliny ogrodowe lubią nasłonecznione miejsca. W półcieniu można zasadzić hortensje. Z przodu lepiej zaprojektować grządkę z niższymi roślinami kwitnącymi i płożącymi. Jeśli w ogrodzie jest niewiele drzew, w projekcie należy kierować się pionową osią kompozycyjną. Odpowiednią strukturę i różnorodność można uzyskać dzięki sadzeniu roślin na różnych wysokościach lub montując podpory na pnącza w formie łuków lub kratek. Przy wyborze roślin zwracaj uwagę na kolor kwiatów i okres kwitnienia. W małym ogrodzie łatwo zaburzyć harmonię, gdy robi się zbyt pstrokaty. Warto opracować koncepcję kolorystyczną i łączyć określone grupy kolorów. Wraz z porą roku może zmieniać się paleta barw. Na przykład wiosną kwitną białe i fioletowe kwiaty cebulkowe, różowe piwonie i hortensje, a jesienią mienią się kolorami liście. Można też po protu kupić więcej roślin tej samej odmiany i zasadzić je po kilka w różnych miejscach jako wiodący motyw. W projekcie ogrodu należy również zaznaczyć wysokość i szerokość bylin, aby zapewnić im wystarczająco dużo miejsca.

Taras łączy dom z ogrodem i dlatego powinien z nimi stylistycznie współgrać. Wskazówka: Jeśli nie potrafisz zdecydować, które miejsce w ogrodzie wybrać na stworzenie prywatnej strefy lub budowę tarasu, wypróbuj je. Usiądź w swoim ogrodzie o różnych porach dnia i pomyśl, gdzie najwygodniej wypijesz poranną kawę albo skąd będzie najlepszy widok na zachodzące między domami słońce. 

Wybór materiałów jest bardzo duży. Drewniany taras wygląda ciepło i naturalnie, ale trzeba go co kilka lat impregnować. Popularnym trwałym materiałem jest kompozyt drewna i tworzywa sztucznego WPC. Płyty z kamienia naturalnego dają różny efekt. Granit prezentuje się elegancko. Piaskowiec natomiast z biegiem czasu ciemnieje. Chociaż kamień naturalny jest drogi, warto go uwzględnić w projekcie ogrodu, ponieważ jest niezniszczalny. Cegła jest tańsza i można ją kupić w różnych kolorach – od ciemnej czerwieni po niebieskawe lub szare. Przy odrobinie umiejętności i kreatywności można zaprojektować ciekawy wzór podłoża w strefie do siedzenia lub nietypowy kształt tarasu. Kalkulując koszty, nie zapomnij uwzględnić fundamentów albo podbudowy, np. z piasku lub żwiru. Oczywiście przy projektowaniu tarasu należy oszacować liczbę osób, które mają na nim wypoczywać i wielkości mebli ogrodowych. Trzeba też zdecydować, czy potrzebujesz kominka, piaskownicy czy profesjonalnego grilla. Od sąsiadów można się odgrodzić, montując panele, zwijane ścianki albo sadząc wysokie trawy. 

Podłoże ułożone w organiczne wzory, takie jak fale lub półkola, stworzy harmonijne przejście do otaczających grządek. Taras w kształcie litery L lub trójkąta może stworzyć lepszą perspektywę na efektowną kwitnącą roślinę lub ogrodową dekorację. Z tarasu powinien być widok na najładniejszą część ogrodu. 

Jak zaprojektować ogród użytkowy? Oprócz roślin ogrodowych warto hodować warzywa. Również owoce zerwane prosto z krzaka czy drzewa będą nie lada atrakcją. Do drugiej połowy XIX wieku ogródki użytkowe były zakładane przy każdym domu na wsi. Przecież obecnie też możemy praktycznie przez cały rok mieć świeże zioła, warzywa i owoce z własnego ogrodu. Jednocześnie od wiosny do jesieni cieszyć oczy kolorowymi kwiatami. Nasłonecznione miejsce jest zarezerwowane dla owoców i warzyw. Te ostatnie można uprawiać na podwyższonych grządkach. Rośliny kwitnące doskonale rosną w półcieniu. Ogród otaczają rodzime krzewy, takie jak dzika róża. Płot z wikliny jest pięknym tłem dla młodych roślinek. Kamienny murek też pięknie się komponuje. Ważnym elementem ogrodu jest kompostownik, który dostarcza wartościowy nawóz. Powinien być ustawiony w półcieniu, a więc w miejscu na tyle ciepłym, aby nastąpiła fermentacja. Taki ogród nie tylko cieszy oczy, ale jest wspaniałą oazą dla ptaków, motyli, jaszczurek i jeży.

Najlepszą porą na założenie przydomowego ogródka jest jesień. Wtedy można od razu przystąpić do budowy podniesionych grządek. Na początek wystarczą trzy albo cztery, na których na zmianę sadzone są warzywa i truskawki. Najpierw należy sadzić rośliny o większych wymaganiach pokarmowych, jak dynia, por czy ziemniaki, a dopiero później te, które potrzebują mniej składników odżywczych, jak np. rzodkiewka. Fasola uzupełnia azot w glebie, przygotowując ją do posadzenia bardziej wymagających warzyw. Początkujący ogrodnicy mogą zacząć od łatwiejszych w uprawie roślin, takich jak: zioła i sałata. Jeśli chcesz zbierać własne owoce, zasadź krzewy jagodowe, np. porzeczki, albo małe drzewka owocowe, które doskonale rosną nawet w miejskich ogrodach.

Masz mało wolnego czasu, ale marzysz o przydomowym ogródku? Zastanów się, na czym Ci najbardziej zależy i zrób przemyślany projekt ogrodu. Wystarczy niewielki trawnik i kilka niewymagających roślin ogrodowych. Zaprojektuj ścieżki i duży taras do opalania. Oszczędzisz czas na koszeniu trawy. Warto też zainwestować w nowoczesne systemy nawadniające. Dobrze sprawdzają się zraszacze wynurzalne lub nawadnianie kropelkowe. W ten sposób zyskasz sporo wolnego czasu i zaoszczędzisz wodę. Zraszacze wynurzalne są osadzone w ziemi i unoszą się dopiero pod wpływem ciśnienia wody. Dlatego nie utrudniają pielęgnacji trawnika. Świeżo posadzone żywopłoty, grządki warzywne i rośliny w donicach ustawione na tarasie podlejesz za pomocą ekonomicznego węża kropelkowego. Możesz wypróbować bardziej naturalny sposób podlewania, wykorzystując do tego celu gliniane dzbany, znane jako „Olla” (hiszp. garnek). Te nieszkliwione naczynia o pojemności kilku litrów wkopuje się w podwyższone grządki. Wystawać ma tylko góra szyjki, przez którą do dzbana wlewa się wodę. Woda równomiernie przenika przez glinę do gleby w miarę jej wysychania. W ten sposób warzywa są podlewane od dołu. Gliniany dzban należy napełniać wodą co 4–5 dni.