Seler naciowy: chrupiąca, świeża przekąska

Podobnie jak seler korzeniowy i seler liściasty, seler naciowy należy do rodziny selerowatych. Jego ogonki liściowe są mięsiste i mocne, ale bulwy są bardzo małe. Warzywo to jest dostępne w różnych kolorach – od białawego, przez żółty, po żywy zielony. Jeśli chodzi o smak, kolorystyka nie robi żadnej różnicy. 

Seler naciowy należy do rodziny selerowatych. Tu dowiesz się wszystkiego o taksonomii i pochodzeniu tego chrupiącego warzywa.

Taksonomia selera naciowego

Seler naciowy, którego łacińska nazwa brzmi Apium graveolens var. dulce, jest dwuletnią rośliną z rodziny selerowatych (Apiaceae). W pierwszym roku wykształca się rozeta liści. Dopiero w drugim roku wyrasta znana nam rozgałęziona łodyga z licznymi baldachami kwiatowymi. Roślina ta może osiągać wysokość do jednego metra i ma mocny, mięsisty korzeń palowy. Liście są ciemnozielone, błyszczące i mają szeroki, podłużny kształt z zaokrąglonymi lub strzępiastymi krawędziami. Łodygi są puste i mają pochwy liściowe u nasady. Małe kwiatki są białe lub żółtawe. Rozwijające się z nich owoce lub nasiona mają wielkość od dwóch do trzech milimetrów.

Istnieje wiele odmian selera. Niektóre odmiany mają bardzo delikatne łodygi, które się idealnie nadają do sałatki lub jako przekąska. Inne są raczej twarde, ale można je doskonale wykorzystać jako składnik zup i dań jednogarnkowych.

Skąd pochodzi seler naciowy

Seler naciowy pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Kraje takie jak Izrael, Hiszpania i Włochy są nadal jednymi z najważniejszych obszarów uprawy selera. W starożytnym Egipcie kwiaty i liście selera służyły jako roślina lecznicza i wkładano je zmarłym do grobów. Główne obszary uprawy tej rośliny znajdują się w krajach Beneluksu, Francji i Niemczech.

Seler naciowy jest uprawiany na całym świecie, w tym w Europie, Ameryce Północnej i Azji. Roślina selera naciowego uwielbia słońce i preferuje wilgotną i dobrze przepuszczalną glebę. Z reguły seler naciowy uprawiany jest z nasion. Po osiągnięciu określonej wielkości sadzonek selerów sadzi się je do gruntu. Seler naciowy uprawia się w rządkach lub w grupach roślin. Odstęp pomiędzy pojedynczymi roślinami powinien wynosić około 30 centymetrów, aby miały dostatecznie dużo miejsca do wzrostu. Seler potrzebuje regularnego podlewania.

Samodzielne wyhodowanie selera naciowego

Jeśli masz w domu seler naciowy, a chcesz go mieć więcej, możesz łatwo wyhodować go samodzielnie z łodygi. Tak się to robi:

1. Odetnij łodygi selera od nasady korzenia, aby zrobić miejsce na nowe łodygi. Użyj długiego, ostrego noża i odetnij łodygi na wysokości około dwóch i pół do pięciu centymetrów nad korzeniem.
2. Dokładnie umyj wodą odciętą część razem z nasadą korzenia i osusz ręcznikiem papierowym lub ściereczką. Upewnij się, że nie ma resztek ziemi ani żadnych owadów.
3. Włóż odciętą część do miski o głębokości od pięciu do ośmiu centymetrów, częściowo napełnioną ciepłą wodą. Umieść odciętą część tak, aby część korzeniowa znajdowała się na dole, a świeżo odcięta część na górze.
4. Napełnij miskę taką ilością wody, aby dwie trzecie odciętej części selera znajdowały się w wodzie. Miska powinna być czysta i dostatecznie głęboka, aby pomieścić co najmniej 100 mililitrów wody, która nie powinna się z niej wylewać.
5. Postaw miskę w nasłonecznionym miejscu i zadbaj o to, by roślina codziennie otrzymywała dawkę naturalnego światła przez sześć do siedmiu godzin. Dolewaj wody codziennie i wymieniaj ją całkowicie co dwa-trzy dni.
6. Po upływie pięciu do siedmiu dni seler powinien wypuścić nowe liście. Teraz możesz go posadzić w doniczce z ziemią. Wyjmij ostrożnie seler naciowy z miski i wsadź go do ziemi w środku doniczki. Zakryj dolną część selera ziemią, aby wystawały tylko nowe liście.
7. Teraz możesz obserwować, jak rośnie Twój nowy seler naciowy. Podlewaj go regularnie. Po około trzech miesiącach seler będzie się nadawał do spożycia.

Uprawa selera naciowego w ogrodzie: tak się to robi

Seler naciowy można bez problemu uprawiać w przydomowym ogródku. To proste:

1. Najpierw poszukaj odpowiedniego miejsca. Seler naciowy potrzebuje stanowiska w słońcu lub w półcieniu. Gleba powinna być dobrze przepuszczalna i wilgotna. Upewnij się także, że ziemia jest wilgotna, ale nie zupełnie zalana wodą.
2. Przygotuj glebę, przekopując ją. Usuń kamienie i korzenie. Dodaj kompost lub inne organiczne materiały, aby wzbogacić glebę składnikami odżywczymi.
3. Teraz możesz wysiać seler naciowy. Seler naciowy można wysiać wiosną lub latem bezpośrednio w ogrodzie. Syp nasiona bezpośrednio na glebę i przykryj je cienką warstwą ziemi. Podlej obficie.
4. Regularnie podlewaj ziemię, aby była cały czas wilgotna. Ale uważaj, by nie była zbyt mokra. Raz na miesiąc zastosuj odpowiedni nawóz.
5. Regularnie wyrywaj chwasty, aby seler naciowy miał wystarczającą ilość składników odżywczych i miejsca.
6. Kiedy rośliny zaczynają rosnąć, podeprzyj je tyczkami, aby łodygi się nie łamały.
7. Seler naciowy można zrywać, gdy łodygi urosną na 25 do 30 centymetrów. W tym celu należy je po prostu odciąć ostrym nożem lub nożyczkami.

Kiedy jest sezon na seler naciowy?

W Europie Środkowej sezon na seler naciowy wypada od czerwca do października. W tym okresie można go zrywać. Są jednak takie odmiany, które mają dłuższy lub krótszy czas zbioru. Wczesne zbiory mogą wypadać w maju, a późne zbiory nawet w listopadzie, pod warunkiem, że pogoda jest wystarczająco łagodna, a ziemia nie jest zamarznięta.  

Seler naciowy i seler korzeniowy należą do rodziny selerowatych, ale różnią się od siebie. Seler naciowy uprawiany jest z reguły z powodu swoich długich, delikatnych łodyg. Są one jasnozielone i mają włóknistą teksturę. Liście selera naciowego są postrzępione, a łodygi są puste.

Seler korzeniowy ma mięsisty, okrągły korzeń, który jest wykorzystywany kulinarnie jako warzywo. W przeciwieństwie do selera naciowego w przypadku selera korzeniowego jadalny jest zarówno korzeń, jak i liście. Korzeń jest brązowy i ma kulisty kształt. Liście są grube i podobne do natki pietruszki.

Kalorie: 15 kcal

Węglowodany: 2,2 g

Białko: 1,2 g

Tłuszcz: 0,2 g

Witamina A: 118 µg

Witamina B1: 0,05 mg

Witamina B2: 0,08 mg

Witamina B6: 0,09 mg

Witamina C: 7 mg

Witamina E: 0,2 mg

Wapń: 80 mg

Żelazo: 0,2 mg

Potas: 344 mg

Magnez: 12 mg

Sód: 132 mg

Seler naciowy jest nie tylko smacznym i uniwersalnym dodatkiem do wielu dań, ale także bardzo zdrowym warzywem. Spożywanie selera naciowego może przynosić wiele korzyści dla zdrowia.

Bogaty w wartości odżywcze i przeciwutleniacze

Seler naciowy jest bogaty w różne wartości odżywcze, takie jak witamina C i witamina B, magnez, wapń i błonnik. Witamina C i witamina B wspierają działanie układu odpornościowego i wspomagają wytwarzanie energii w organizmie. Magnez i wapń zawarty w selerze naciowym odgrywają ważną rolę w regulowaniu ciśnienia krwi i pozytywnie wpływają na kondycję serca i mięśni. Seler naciowy jest bogaty w błonnik, który wspomaga procesy trawienne.

Seler naciowy stanowi także doskonale źródło przeciwutleniaczy, takich jak flawonoidy i fenole. Te przeciwutleniacze pomagają w zapobieganiu uszkodzeniom komórek w organizmie i mogą pozytywnie wpływać na zdrowie skóry, oczu i mózgu.

Działanie antybakteryjne i przeciwzapalne

Seler naciowy jest bardzo aromatyczny. Zawdzięcza to przede wszystkim zawartym w nim olejkom eterycznym. Wpływają one nie tylko na smak, ale mają również działanie antybakteryjne. Olejkom eterycznym zawartym w selerze naciowym przypisuje się działanie przeciwzapalne. Mogą więc przyczyniać się do łagodzenia stanów zapalnych w organizmie.

Czy można zjeść za dużo selera naciowego?

Krótka odpowiedź: tak. Generalnie spożywanie dużych ilości selera naciowego jest bezpieczne dla zdrowia. Jednak nadmierne spożycie może prowadzić w odosobnionych przypadkach do wzdęć, bólu brzucha i biegunki. Osoby będące na diecie niskosodowej z powodów zdrowotnych powinny pamiętać o tym, żeby zachować umiar przy spożyciu selera naciowego, ponieważ zawiera on dużo sodu.

Seler naciowy jest popularnym warzywem, które znajduje zastosowanie w wielu daniach. Aby seler naciowy dłużej wytrzymał i nie stracił smaku i wartości odżywczych, należy go prawidłowo przechowywać. Także przy zakupie musimy pamiętać o kilku rzeczach. Powiemy Ci, na co musisz zwrócić uwagę przy zakupie selera naciowego.

Czy należy kupować selery naciowe bio?

Selery naciowe bio są uprawiane według surowych wytycznych, dopuszczających tylko naturalne środki w uprawie. Zalecamy Ci więc zakup selerów naciowych w jakości bio. W tradycyjnej uprawie selera naciowego mogą być używane pestycydy, aby go na przykład ochronić przed szkodnikami i chorobami.

Zakup selera naciowego: na to musisz zwrócić uwagę

Przy zakupie musisz zwrócić uwagę na to, by seler naciowy był świeży i chrupiący. Świeży seler ma zielone, jędrne łodygi, które są twarde i nie są zwiędłe. Poza tym na łodygach nie powinno być brązowych plam ani pęknięć. Uważaj, aby liście były świeże i zielone, nie były zwiędnięte ani nadpleśniałe. Świeży seler naciowy rozpoznasz też po zapachu. Powinien wydzielać silny aromat i nie mieć zapachu zgnilizny.

Przechowywanie selera naciowego

Seler naciowy może być przechowywany w lodówce do dwóch tygodni. W tym celu należy go przechowywać w plastikowym woreczku w komorze na warzywa. Najlepiej w dwóch miejscach naciąć plastikowy woreczek, aby skropliny mogły się wydostać, a seler pozostał chrupiący i świeży. Można go też zamrozić w porcjach, zarówno w postaci ugotowanej, jak i surowej. W zamrażarce można go przechowywać do dwunastu miesięcy.

Seler naciowy ma bardzo wiele zastosowań. Można go spożywać na przykład w zupach, jako surowe warzywa z dipami, jako warzywa gotowane na parze, a nawet w postaci soku. Z reguły je się tylko łodygi. Liście zawierają jednak także bardzo zdrowe składniki i mogą być używane na przykład do przyprawiania zup i sosów lub jako zioła do uszlachetniania potraw.

Czy seler naciowy można jeść na surowo?

Tak, seler naciowy można jeść na surowo. Nadaje się idealnie na przekąskę lub jako dodatek do sałatek, koktajli i soków.

Czy seler naciowy trzeba obierać?

Z reguły selera naciowego nie trzeba obierać. Jednak kiedy jest szczególnie włóknisty, można obrać łodygę, aby łatwiej go było jeść. Seler można obrać obieraczką lub po prostu go przełamać. Wtedy widoczne są twardsze włókna, które można po prostu ostrożnie zdjąć małym kuchennym nożem.

Czy można jeść liście selera naciowego?

Liście selera naciowego nadają się w zasadzie do jedzenia. Mają jednak intensywniejszy smak niż łodygi i mogą nadać zupom lub innym daniom specyficzny smak. Liście selera naciowego doskonale nadają się do dekorowania sałatek.

Seler naciowy jako przekąska

Seler naciowy jest wspaniałą i zdrową przekąską. Szczególnie dobrze smakuje z dipem, takim jak humus, guacamole lub masło orzechowe. Można go też połączyć z serem, owocami lub orzechami.

Seler naciowy w koktajlach

Seler naciowy może być doskonałym dodatkiem do koktajli, ponieważ ma łagodny aromat i jest bogaty w składniki odżywcze. Można go łączyć w koktajlach z innymi zielonymi warzywami, takimi jak szpinak lub jarmuż. Świeże owoce, takie jak jabłka, gruszki lub ananasy, nadają koktajlom słodkiego akcentu.

Gotowanie selera naciowego: w zupach i daniach jednogarnkowych

Ze względu na swój aromatyczny smak seler naciowy jest popularnym dodatkiem i składnikiem zup i dań jednogarnkowych. Obojętnie, czy go drobno posiekamy i użyjemy jako bazy do aromatycznego sosu wraz marchewką i cebulą, czy też grubo pokroimy i dodamy jako wkład do zupy.  Seler naciowy szczególnie dobrze smakuje w połączeniu z innymi warzywami, takimi jak marchewka, cebula lub ziemniaki.